۱۰ واقعیت مهم درباره افزایش جمعیت سالمندان در جهان/ لزوم تغییر نگاه به دوره سالمندی

امروزه بسیاری از افراد انتظار دارند که تا دهه ۶۰ و بالاتر زندگی کنند. زندگی طولانی‌تر نه تنها برای سالمندان و خانواده‌های آنها بلکه برای کل جامعه یک فرصت مهم به‌شمار می‌رود.

 

داشتن طول عمر طولانی علاوه بر اینکه منجر به ارائه کمک های ارزشمند به خانواده و جامعه می شود، فرصت پیگیری فعالیت های جدید مانند آموزش بیشتر و شور و اشتیاق فراموش شده را هم فراهم می کند. با این وجود میزان این فرصت ها به شدت به عامل «سلامتی» وابسته است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) در این گزارش به برخی واقعیت های مهم دوران سالمندی اشاره کرده است.

 

واقعیت ۱: جمعیت جهان به سرعت سالمند می شود

تعداد افراد ۶۰ ساله و بالاتر در فاصله زمانی میان سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۵۰ میلادی افزایش می یابد و به ۲ میلیارد نفر خواهد رسید؛ در واقع از ۱۲ درصد به ۲۲ درصد از جمعیت کل جهان می رسد. سالمندی جمعیت با سرعت بیشتری نسبت به گذشته رخ می دهد. به عنوان مثال، درحالی که کشور فرانسه تقریبا ۱۵۰ سال زمان برد تا خود را نسبت به تغییرات جمعیت با سنین بیش از ۶۰ سال (از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد)، سازگار کند، کشورهایی مانند برزیل، چین و هند برای انجام این سازگاری، تنها کمی بیش از ۲۰ سال فرصت خواهند داشت.

 

واقعیت ۲: شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد امروزه سالمندان نسبت به والدین خود سالم‌تر باشند

شاید نسبت سالمندانی که برای انجام فعالیت های اصلی خود مانند غذاخوردن و حمام کردن نیازمند کمک شخص دیگری باشند در کشورهای با درآمد بالا طی ۳۰ سال گذشته اندکی کاهش یافته باشد، اما، تغییر ناچیزی در کاهش محدودیت های شدید در عملکرد فردی بوجود آمده است.

 

واقعیت ۳: بیماری های «غیرواگیردار» شایع ترین مساله در سلامتی سالمندان

سالمندان در کشورهایی با درآمد متوسط و پایین، حجم بیماری های بیشتری را نسبت به کشورهای ثروتمند متحمل می شوند. صرف نظر از اینکه سالمندان در کجا زندگی می کنند، بیشترین عوامل مرگ و میر در میان آنها بیماری های قلبی، سکته مغزی و بیماری های مزمن ریه هستند. بیشترین دلایل ناتوانی و اختلالات حسی به ویژه درکشورهای کم درآمد و کشورهای با درآمد متوسط و رو به پایین، کمر درد و گردن درد، بیماری انسداد مزمن ریوی، افسردگی، زمین خوردن، دیابت، زوال عقل و آرتروز است.

 

واقعیت ۴: صحبت که از سلامتی می‌شود، هیچ سالمند «معمولی» وجود ندارد

سالمندی بیولوژیک با سن افراد در ارتباط است. برخی از افراد ۸۰ ساله، دارای توانایی های جسمی و ذهنی مشابهِ بسیاری از افراد ۲۰ ساله هستند؛ درصورتی که بسیاری از افراد با سن کمتر، کاهش توانایی های جسمی و ذهنی را تجربه می کنند.

 

واقعیت ۵: سلامتی در سالمندان تصادفی نیست

اگرچه بسیاری از تغییرات در سلامت سالمندان در نتیجه وراثت ژنتیکی آن ها است؛ اما بیشتر این مساله به دلیل اثر محیط های فیزیکی و اجتماعی آنها و همچنین تاثیر این محیط ها بر فرصت ها و رفتارهای سلامتی یا همان سبک زندگی آنها اتفاق می افتد. نکته حائز اهمیت اینکه، این عوامل از کودکی شروع و بر سالمندی تاثیر می گذارد و این بدان معناست که یک فرد سالمند با سابقه وضعیت جسمانی نامناسب، احتمالا، هم از نظر سلامتی ضعیف است و هم دسترسی او به خدمات و مراقبت های موردنیاز کمتر بوده است.

 

واقعیت ۶: «سن گرایی» ممکن است فراگیرتر از تبعیض نژادی یا نژادپرستی باشد

سن گرایی (تبعیض علیه یک شخص براساس سن او) عواقب بسیار جدی برای سالمندان و جوامع امروزی به همراه دارد. سن گرایی می تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد؛ ازجمله نگرش های تبعیض آمیز، شیوه های تبعیض آمیز یا سیاست هایی که باعث تداوم باورهای سن گرایی می شود و می تواند مانع توسعه سیاست های صحیح شود و کیفیت بهداشت و مراقبت های اجتماعی که سالمندان دریافت می کنند را به طور قابل توجهی تضعیف کند.

 

واقعیت ۷: بهداشت عمومی نیازمند تغییر اساسی در شیوه تفکر ما درباره سالمندی و سلامتی است

سلامتی در سنین بالاتر نباید با فقدان بیماری تعریف شود. سالمندی سالم توسط هر سالمندی قابل دستیابی است و فرآیندی است که سالمندان را توانمند می سازد تا به انجام کارهای مهم بپردازند. درحالیکه هزینه های مراقبت های اجتماعی و بهداشتی سالمندان اغلب به عنوان هزینه های جامعه تلقی می شود؛ اما جوامع باید این هزینه ها را به عنوان سرمایه گذاری در جهت تحقق فرصت ها و توانمندسازی سالمندان درنظر بگیرند و مشارکت های مثبت خود را ادامه دهند.

 

واقعیت ۸: نظام سلامت باید متناسب با نیازهای سالمندان تنظیم شود

بسیاری از نظام های سلامت در سراسر جهان برای رسیدگی به نیازهای سالمندانی که دارای چندین بیماری مزمن یا سندرم سالمندی باشند، آمادگی ندارند. این نظام ها باید قابلیت ارائه مراقبت های سالمندمحور و یکپارچه را داشته باشند و بر حفظ ظرفیت ها و توانمندی های سالمندان تمرکز کنند.

 

واقعیت ۹: همه کشورها در قرن ۲۱ به یک نظام درمانی یکپارچه و بلندمدت نیاز دارند

در بسیاری از کشورها، این موضوع به معنای ساخت یک نظام درمانی از نقطه صفر است؛ اما در برخی دیگر از کشورها، به معنای بازاندیشی در مراقبت های بلندمدت است؛ یعنی تغییر مسیر از یک شبکه امن اساسی برای آسیب پذیرترین افراد به سوی یک نظام گسترده که قابلیت عملکرد سالمندان را به حداکثر رسانده و استقلال و شان آنها را حفظ کند. پیش‌بینی می شود که تعداد سالمندان کشورهای درحال توسعه که برای فعالیت های روزمره خود نیازمند حمایت هستند تا سال ۲۰۵۰ میلادی چهار برابر شود.

 

واقعیت ۱۰: باید در تمامی سطوح و بخش های دولتی به سالمندی سالم توجه شود

می توان از نمونه اقدام‌های بین بخشی که به ایجاد سیاست ها و برنامه های سلامت محور سالمندان کمک می کند، ساخت ساختمان های ویژه سالمندان، دسترسی به سیستم حمل و نقل، تنوع بخشی سنی در محیط های کاری و محافظت از سالمندان در برابر فقر از طریق اجرای برنامه های حمایت اجتماعی، اشاره کرد. پیشرفت در زمینه سالمندی سالم نیازمند درک بیشتر مسائل و موضوع های مرتبط با سالمندان است.

 

ترجمه و مختصرسازی: فریبا بهزاد

منبع: سایت سازمان بهداشت جهانی