حساب پاک خود را هر لحظه در اختیار افکارعمومی و ناظران قرار می‌دهیم
دکتر اکبر افتخاری/ مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری
در اختیار داشتن اطلاعات و داده‌های دقیق، شفاف و روزآمد یکی از نیازهای اصلی و اولیه هر سازمان است. نیازی که هرچه آن سازمان گسترده‌تر شود و زیرمجموعه‌های بیشتر و متنوع‌تری با مخاطبان متعدد و متفاوت‌تری پیدا کند؛ جدی‌تر و فوری‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، جهان رسانه‌ای‌شده امروز که در آن، هر کنش، سخن و اقدام مسئولان، سیاست‌گذاران و دولتمردان و نهادهای اجرایی و حکومتی زیر ذره‌بین رسانه‌ها، خبرنگاران و حتی شهروند خبرنگاران است؛ شکل جدیدی از تعامل را می‌طلبد. در این جهان جدید، رویه‌ها و سیاست‌های بسته و تنگ‌نظرانه پیشین پاسخگو نیست. جامعه و جهان شبکه‌ای شکلی از تعامل را می‌طلبد و می‌پذیرد که نه مبتنی بر محرمانه دانستن اطلاعات و نامحرم دانستن شهروندان و مخاطبان و ذینفعان، بلکه مبتنی و متکی بر شفافیت است. هر دستگاه و نهاد و شخصیتی که می‌خواهد از نقدها و افشاگری‌های رسانه‌ها و شهروندخبرنگاران مصون بماند؛ بهترین کاری که می‌تواند و باید انجام دهد، پیشگیری است. پیشگیری اما نه به‌معنای مقابله با فعالیت رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و برخورد و فیلتر کردن آن‌ها، که به‌معنای واکسینه کردن سازمان از طریق تزریق شفافیت در همه اندام‌های آن است. یک سازمان شفاف و دارای تعامل مستقیم با افکارعمومی، مخاطبان، ذینفعان و رسانه‌ها هیچ‌گاه هراسی از افشاگری‌ها و ادعاها و خبرسازی‌ها نخواهد داشت. سازمان شفاف، با شکل دادن سامانه‌ها و سیاست‌های لازم حساب پاک خود را هرلحظه در اختیار افکارعمومی و ناظران قرار می‌دهد و لاجرم، از محاسبه هم باکی نخواهد داشت. این، همان سیاست مدبرانه‌ای است که از زمان مسئولیت دکتر شریعتمداری سرلوحه کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار گرفته است و در بخش‌های مختلف اطلاع‌رسانی، اقتصادی، تعامل با مخاطبان و… در حوزه‌های مختلف فعالیت این وزارتخانه حجیم و گسترده به اشکال مختلف شاهد ظهور و بروز آن هستیم. صندوق بازنشستگی کشوری هم به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های مهم این وزارتخانه که در جایگاه دومین صندوق بزرگ بازنشستگی کشور، با حدود یک‌ونیم میلیون مخاطب مستقیم و میلیون‌ها مخاطب غیرمستقیم ارتباط دارد؛ در دوره مدیریت جدید خود کوشیده همین سیاست را در پیش گیرد که اقداماتی چون توسعه ارتباطات مستمر با افکارعمومی و تقویت و تنوع فعالیت‌های رسانه‌ای، راه‌اندازی درگاه خدمات الکترونیک، ایجاد مرکز پاسخگویی ۲۴ساعته ارتباط با مخاطبان، پیشبرد اقدامات لازم برای حضور حداکثری هلدینگ‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه در بورس و… از اقداماتی است که تاکنون انجام گرفته است.
در ادامه همین روند، صندوق بازنشستگی کشوری در دوره جدید مدیریتی، از پنج سامانه خود تحت عنوان «سامانه‌های شفافیت» رونمایی کرد. این سامانه‌ها عبارتند از:
۱- سامانه شفافیت در وب‌سایت صندوق: به منظور شفاف‌سازی عملکردهای صندوق و یکپارچه‌سازی و ایجاد دسترسی آسان به اطلاعات مورد نیاز در این حوزه، صندوق بازنشستگی کشوری اقدام به ایجاد سامانه شفافیت در وب‌سایت خود کرده است. اطلاعات این سامانه در چهار حوزه اطلاعات اقتصادی و سرمایه گذاری، گزارش‌های و داده‌های آماری، طرح‌ها و برنامه‌های راهبردی و اطلاعات و فرآیند‌های خدماتی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
۲- سامانه هوش‌تجاری (BI): در سازمان‌های بزرگ و گسترده‌ای چون صندوق بازنشستگی کشوری، مدیریت عالی سازمان و نیز کارشناسان و ناظران باید به شکلی مستمر در جریان روند عملکرد، تغییرات و سوددهی و زیان‌ده بودن فعالیت‌ها قرار گیرند. بدیهی است که این امر، با توجه به گستردگی مجموعه با روش‌های سنتی قابل‌تداوم نیست. از‌این‌رو، صندوق بازنشستگی کشوری کوشیده با استفاده از سامانه هوش‌تجاری، امکان رصد دقیق، کامل و به‌روز داده‌های عملکردی صندوق و نیز هلدینگ‌ها و شرکت‌های اصلی زیرمجموعه خود را فراهم سازد. این سامانه اطلاعات صندوق بازنشستگی کشوری، هلدینگ‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه را در قالب چهار گروه شاخص (۳۶ شاخص اصلی و ۱۱۴ شاخص فرعی) به‌صورت برخط در قالب داشبوردهای مدیریتی رصد می‌کند. شاخص‌های پیش‌بینی‌شده در چهار گروه «شاخص‌های آماری بازنشستگان»، «شاخص‌های بودجه/عملکرد»، «شاخص‌های سبد سهام بورسی» و «شاخص‌های عملکرد هلدینگ‌ها» تعریف شده‌اند و در قالب آن، به‌روزرسانی کیفیت داده‌ها و عملیات تبادل داده بین بخش‌های مختلف زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری رصد می‌شود و اطلاعات آن در دو سطح مدیریتی و کارشناسی (با داده‌های ریزتر) به شکل نمودار و جداول احصا و برای بررسی و اعمال اصلاحات لازم و اتخاذ تصمیمات متناسب، در دسترس قرار می‌گیرد.
۳- سامانه جامع ثبت اطلاعات املاک: با توجه به در اختیار داشتن تعداد بالایی از املاک و مستغلات در صندوق بازنشستگی کشوری، ساماندهی املاک و مستغلات صندوق همواره موردتوجه و نظر مسئولان صندوق بوده؛ اما بنا به دلایل مختلف ازجمله وسعت و گستردگی فوق‌العاده آن تاکنون باوجود فعالیت‌های همه‌جانبه به سامان نرسیده است. به‌منظور مستندسازی اموال غیرمنقول که یکی از امور مهم حقوقی سازمان‌ها و دستگاه‌هاست، سامانه جامع املاک صندوق بازنشستگی کشوری طراحی و ایجاد شد که انجام و پیاده‌سازی بهینه آن برای حفظ سرمایه و دارایی‌های سرمایه‌ای امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر بود. این نرم‌افزار علاوه بر اینکه امکان مدیریت بهینه املاک و مستغلات در صندوق بازنشستگی کشوری را میسر کرده است؛ بر اساس آخرین فناوری‌های روز امنیت اطلاعات در فضای سایبری طراحی شده و قابلیت اتصال به کلیه درگاه‌های کاربردی کشور اعم از سرویس‌های ثبت‌احوال (جهت شناسایی افراد بر اساس کد ملی)، سرویس‌های سازمان ثبت‌اسناد (جهت شناسایی مالکیت املاک) و سامانه ثنا قوه قضاییه و… را دارد که مکاتباتی برای برقراری این ارتباط، صورت گرفته است. همچنین، در این سامانه، برای هر ملک قابلیت ثبت ۲۱۴ فیلد اطلاعاتی در ۱۰ دسته‌بندی مختلف پیش‌بینی شده است.
۴- سامانه امور قراردادها: با فعالیت این سامانه، امکان گزارش‌گیری و نظارت برخط و شفاف روند انعقاد و اجرای قراردادها و پروژه‌های صندوق و هلدینگ‌ها و شرکت‌های تابعه آن، فراهم آمده است. در این سامانه، اطلاعات کامل طرفین قراردادها و نیز گزارش‌های نموداری و تفکیکی هر شرکت و هلدینگ به‌طور مجزا ارائه شده است.
تعریف انواع قرارداد اعم از هزینه‌ای و درآمدی، تعریف سطوح دسترسی برای آیین‌نامه‌های معاملات هر شرکت به تفکیک و تعریف فرآیند عقد قراردادها در سامانه بر اساس هر شرکت از ویژگی‌های سامانه جامع امور قراردادهاست.
با استقرار این سامانه، ضمن تکمیل چرخه گردش اطلاعات در حوزه حقوقی و قراردادها، شاهد نظارت مستمر صندوق بازنشستگی کشوری بر قراردادها و پرونده‌های حقوقی و پایش همیشگی اطلاعات و بهبود روند شفافیت اطلاعات در این بخش خواهیم بود.
۵- سامانه جامع حقوقی: سامانه جامع حقوقی با هدف تجمیع و مدیریت همه پرونده‌ها و قراردادهای شرکت‌های تابعه صندوق بازنشستگی کشوری راه‌اندازی شده است. ثبت تمام مراحل دادرسی با جزییات کامل، تفکیک دسترسی‌ها بر اساس هلدینگ‌ها و شرکت‌های تابعه، امکان اعلام هشدار زمان دادرسی از طریق پیامک بر اساس هر کاربر و مدیران شرکت، تقویم دادرسی و تهیه گزارش‌ها بر اساس انواع پرونده‌ها و شرکت‌ها از ویژگی‌های اصلی این سامانه است. از دیگر قابلیت‌های سامانه جامع حقوقی صندوق، قابلیت اتصال به سامانه عدل ایران قوه‌قضاییه است که با اتصال به درگاه قوه‌قضاییه هم‌اکنون تمامی سوابق و ابلاغیه‌های پرونده‌های صندوق بازنشستگی کشوری در این سامانه قابل رویت و پیگیری است.
انتظار می‌رود با بهره‌برداری از این سامانه و ارائه به‌موقع داده‌ها و اطلاعات، صندوق بازنشستگی کشوری بتواند گام موثری در شفافیت بیش‌ازپیش فعالیت‌های خود بردارد و ذینفعان مختلف و گسترده آن، به‌ویژه بازنشستگان عزیز بیش از همیشه، به وجود نظارت لازم بر مجموعه فعالیت‌های اجرایی، مالی و دارایی‌های صندوق اعتماد پیدا کنند و این شعار بیش‌ازپیش عینیت یابد که مدیریت و مجموعه صندوق بازنشستگی کشوری، خود را امانت‌دار اموال و دارایی‌های بازنشستگان و سپرده‌گذاران خود می‌داند و با استفاده از تکنولوژی‌ها و سامانه‌های نوین ارتباطی و مدیریتی، در جهت سودآوری هرچه بیشتر و هزینه‌های هرچه کمتر، تلاش می‌کند.
