تأثیر سبک زندگی در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر
یک پزشک متخصص سالمندان با تقسیم عوامل خطرساز ایجادکنندۀ آلزایمر به دو گروه علل غیرقابل مداخله و علل قابل مداخله گفت: اهمیت علل قابل مداخله در این است که می‌توانیم با کنترل آنها میزان بروز بیماری را در افراد کاهش دهیم.
دکتر «زهرا روشنی» در گفتگو با خبرنگار اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، سن را مهم‌ترین فاکتور غیرقابل مداخله در ایجاد بیماری آلزایمر دانست و گفت: مطالعات نشان داده است که میزان شیوع بیماری در افراد ۶۰ سال به بالا چیزی حدود یک درصد است در حالی که میزان ابتلا به آلزایمر در افراد ۸۵ سال به بالا چیزی حدود ۴۷ تا ۵۰ درصد می‌شود.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود که از هر دو نفر فرد بالای ۸۵ سال، یک نفر به بیماری آلزایمر مبتلا شود.
سابقۀ خانوادگی
دکتر روشنی سابقۀ فامیلی را علت قابل مداخلۀ دیگری برای بروز بیماری آلزایمر برمی‌شمرد و می‌گوید: افرادی که در خانواده‌شان فرد مبتلا به بیماری آلزایمر داشته باشند، ۳ تا ۴ برابر بیشتر با احتمال ابتلا به این بیماری روبرو هستند. همچنین اگر در خانواده‌ای افراد مبتلا به سندروم داون باشند، احتمال بروز آلزایمر هم در خود فرد مبتلا به سندروم داون و هم در میان اعضای خانواده افزایش می‌یابد.
دکتر روشنی می‌افزاید: مبتلایان به سندروم داون ممکن است بیماری را در سن پایین‌تری هم تجربه کنند.
بیماری‌های زمینه‌ای
این پزشک متخصص سالمندی از دیگر علل قابل مداخله در ایجاد بیماری آلزایمر، به تعدادی از بیماری‌های زمینه‌ای اشاره می‌کند که در صدر آنها بیماری دیابت قرار دارد.
به گفتۀ او، دیابت به‌دلیل تغییراتی که در عروق ایجاد می‌کند فرد را مستعد ابتلا به آلزایمر می‌کند.
او همچنین از دیگر بیماری‌های زمینه‌ساز ابتلا به آلزایمر به بیماری‌های قلبی، بیماری‌های عروق کرونر، فشار خون بالا، کلسترول بالا، افسردگی، کم‌کاری غدۀ تیروئید و کمبود برخی ویتامین‌ها مثل کمبود ویتامین دی و ب۱۲ اشاره می‌کند و می‌افزاید: با کنترل این بیماری‌ها می‌توانیم میزان بروز آلزایمر را در افراد کاهش دهیم.
فعالیت روزانه
روشنی با تأکید بر نقش پررنگ سبک زندگی در بروز آلزایمر می‌گوید: تحرک کم و ورزش نکردن می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد افزایش دهد.
وی چاقی و رژیم غذایی نامناسب را از علل قرارگرفتن سالمندان در معرض بیماری آلزایمر معرفی می‌کند و با بیان اینکه دردسترس‌ترین ورزش برای همۀ گروه‌های سنی پیاده‌روی است، ادامه می‌دهد: توصیه شده است افراد در سطح صاف پنج روز در هفته به مدت نیم‌ساعت تا ۴۵ دقیقه پیاده‌روی کنند. این میزان فعالیت می‌تواند به‌عنوان یک عامل محافظتی در برابر بیماری آلزایمر عمل کند.
مصرف دخانیات
دکتر روشنی یکی دیگر از عوامل خطرساز در ایجاد بیماری آلزایمر را مصرف سیگار و مواد دخانی می‌داند.
او با بیان اینکه سیگار و مواد دخانی نه تنها برای مصرف‌کننده، بلکه همچنین برای افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند هم می‌تواند خطرناک باشد، می‌گوید: قرار داشتن در معرض دخانیات ریسک بروز بیماری را در افراد افزایش می‌دهد.
استراحت کافی
خواب نامنظم و داشتن الگوی خواب نامناسب و نادرست یکی دیگر از عواملی است که توسط این متخصص سالمندان به‌عنوان عامل خطر در بروز آلزایمر معرفی می‌شود.
ضربه به سر
روشنی همچنین با تأکید بر اینکه ضربه به سر موضوع بسیار مهمی در ایجاد بیماری آلزایمر است، می‌گوید: ریسک ابتلا به آلزایمر در دوران سالمندی برای کسانی که سابقۀ ضربه به سر، چه در دوران جوانی و چه در دوران میانسالی، داشته باشند بیشتر از بقیه افراد است.
به گفتۀ وی، کنترل استرس هم می‌تواند نقش محافظتی قابل توجهی در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر داشته باشد. هر قدر بتوانیم تنش‌ها و اضطراب‌ها را کنترل کنیم، از میزان بروز آلزایمر جلوگیری می‌کنیم.
تحصیلات
دکتر زهرا روشنی سواد و میزان تحصیلات را عاملی محافظتی در مقابل ابتلا به بیماری آلزایمر می‌داند و می‌گوید: هرقدر میزان تحصیلات بالاتر باشد، میزان بروز آلزایمر هم کاهش می‌یابد.
به گفتۀ وی، مطالعات نشان داده است شیوع بیماری آلزایمر در زنان سالمند به این دلیل در مقایسه با مردان بیشتر است که میزان کم‌سوادی و بیسوادی در زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند است.
او در ادامه، فعالیت‌های ذهنی مثل خواندن کتاب و حل جدول را جزو عوامل محافظتی در مقابله با ابتلا به بیماری آلزایمر به شمار می‌آورد.
روابط اجتماعی
او از دیگر عوامل محافظتی در مقابل بیماری آلزایمر، به داشتن روابط اجتماعی و پیوندهای اجتماعی قوی اشاره می‌کند و می‌افزاید: سالمندانی که در گروه‌های دوستیِ بیشتری حضور دارند، مشارکت اجتماعی بیشتر و آمدوشدِ بیشتری دارند، درمقایسه با سالمندانی که گوشه‌گیر و منزوی هستند، در معرض خطر کمتری قرار دارند و ریسک ابتلا به آلزایمر در ایشان کمتر است.
وی در پایان تأکید کرد: افراد می‌توانند با معاینات منظم و دوره‌ای، بیماری‌ها را کنترل کنند و دوران سالمندی خوبی را تجربه کنند.
