معرفی کتاب

کتاب حاضر با عنوان نگرشی بر فرهنگ و تمدن اسلامی که در تاجیکستان و روسیه و کشورهای اروپایی و آسیایی به چاپ رسیده است. دکتر گلناز سعیدی با اشراف به منابع اصلی،تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و دیگر منابع اثری دانشگاهی و روشمند پدید آورده است. مهم ترین ویژگی کتاب نظریه بزرگان تاریخ در مورد فلسفه ،تاریخ علیت در تاریخ، تاثیر ایران بر فرهنگ و تمدن اسلامی می باشد به گونه ای که مطالعه کتاب نه با مجموعه ای از عقاید و ادعاهای پراکنده بلکه با زنجیره ای مداوم از واقعیت های تاریخی سر و کار داریم که ما را در فهم دقیق آن یاری می دهند.

این کتاب پربار خود را با دوفصل آغاز و به اتمام می رساند. در فصل اول با توضیحات کافی و روشن مفهوم ،تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و مسیحیت و چگونگی انتقال علوم اسلامی به اروپا و در فصل دوم فرهنگ ایران قبل و بعد از سلام را با دقتی عالمانه برای خوانندگان تشریح می کند. این کتاب در دانشگاه معتبر به مثابه متن درسی رشته تاریخ مورد استفاده قرار می گیرد.

مطالعه این کتاب به چه کسانی توصیه میشود؟

دانشجویان، محققان و متفکران

بخشی از کتاب:

فصل اول

نگرشی بر فرهنگ و تمدن اسلامی

در میان همه مقدسات بشر “دانش “یگانه چیزی است که همه افراد از هر نژادی و تابع هر طریقه و مسلکی آن را مقدس می شمارند و به رفعت و  عظمت و تقدس آن اعتراف دارند و حتی نادان ترین نادانها نیز دانش را از آن جهت که دانش است کوچک نمیشمارند و شایسته تحقیر نمیدانند. دانش به هر اندازه که یقینی تر و شکننده تر شک و ریب و جهالت باشد و به هر اندازه که کلی تر و عمومیتر و پرده بزرگتری را بالا بزند اهمیت و مطلوبیت بیشتری دارد.

بشر به حکم خواهش فطری خویش هر وقت و در هر جا که مجال و فرصتی برای تفکر پیدا کرده است از اظهار نظر درباره نظام کلی عالم خودداری نکرده است و تا آنجا که تاریخ میتواند نشان بدهد در بسیاری از نقاط جهان ، مصر و ایران و هند و چین و یونان متفکرین بزرگ ظهور کرده اند و از دوره هایی که فاصله تاریخی زیادی با ما ندارد و دست تطاول ایام نتوانسته است تمام آثار آن دوره ها را محو کند کم و بیش آثار علمی و فلسفی باقیمانده است.

آن نهضت فکری که در کرانه های آسیای صغیر و یونان پدید آمد، اسکندریه تعقیب شد و هنگامی که حوزه اسکندریه و آتن رو به نابودی و اضمحلال کلی میرفت و ژوستی نین امپراطور روم شرقی در سال ۵۲۹ میلادی دستور تعطیل دانشگاهها و بستن درهای مدارس آتن و اسکندریه را داد و دانشمندان از بیم متواری شدند و حوزه های تدریس و تعلیم به هم خورد، در یک قطعه دیگر جهان نهضت دیگری با طلوع نور اسلام آغاز شد و مقدمات مدنیت جدید و عمیق دیگری فراهم آمد.

در اثر تشویق و تجلیلی که از طرف پیشوای عظیم الشان اسلام و اولیای بزرگواران دین از مقام دانش و دانشجویی شد شعله طلب علم بار دیگر دردلها روشن گشت تا آنکه تمدن وسیع و عظیم اسلامی به وجود آمد. رشد تمدن اسلامی از پیشامدهای بزرگ تاریخ بشری بوده است و همواره تحسین و اعجاب عظیمی را برانگیخته است آنچه برای پیشرفت و عظمت ملتها به منزله علت اساسی و پایه اصلی به شمار میرود، وجود یک هدف عالی و مشترک در میان تمام افراد آن ملت است.

پیغمبر اسلام توانست یک هدف مقدس واحدی برای تمام ملتهای عرب ایجاد کند همان ملتهایی که هیچ گونه هدف و ایده ای در آنها وجود نداشت و همین بنای عالی بود که عظمت و شخصیت ایشان را به خوبی آشکار کرد در واقع اسلام در میان ملتهایی که به آن ایمان آوردند یک وحدتی ایجاد نمود و به این جهت موجب گسترش سریع ممالک اسلامی شد و کاروان تمدن به دست مسلمانان افتاد و با تلاش و کوشش آنها قافله بشریت در زمینه های مختلف به سوی تمدنی برتر و کاملتر سوق داده شد.

تمدن اسلامی که لااقل از پایان فتوح مسلمین تا ظهور مغول، قلمرو اسلام را از لحاظ نظم و انضباط اخلاقی، برتری سطح زندگی، سعه صدر و اجتناب از تعصب، توسعه و ترقی علم و ادب طی قرنهای دراز پیشاهنگ تمام دنیای متمدن و مربی فرهنگ عالم انسانیت قرار داد. بیشک یک دوره درخشان از تمدن انسانی است و آنچه فرهنگ و تمدن جهان امروز بدان مدیون است اگر از دینی که به یونان دارد بیشتر ،نباشد، کمتر نیست….