خانه امید گیلان محلی برای همکاری‌های علمی و دانشگاهی
افزایش پیش‌رونده جمعیت سالمند در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته موجب معطوف شدن توجه به سلامت این گروه سنی شده است. سرعت این تغییرات جمعیت‌شناختی در کشورهای درحال‌توسعه بیشتر محسوس است. بر این اساس امروز نیاز به فراهم کردن مراقبت‌های بهداشتی درمانی برای سالمندان بیشتر احساس می‌شود. جمعیتی که رو به سالمندی می‌رود در بیشتر مواقع با برچسب‌هایی چون ناتوانی خطاب می‌شود که این امر درنهایت انزوا و گوشه‌گیری سالمندان را به دنبال دارد. در این میان خانه‌های امید محلی است که بازنشستگان را از انزوا و خانه‌نشینی دور می‌کند. اگر ارتباطات اجتماعی بازنشستگان کافی نباشد احساس تنهایی می‌کنند که منجر به بیماری‌های روحی و روانی می‌شود، بنابراین ارتباط منظم با دوستان و هم‌سن‌وسال‌ها می‌تواند از احساس تنهایی بکاهد و سلامت روحی و روانی فرد بازنشسته را فراهم آورد. از این رو خانه امید بازنشستگان کشوری محلی برای ارتباط‌گیری مؤثر بازنشستگان با همدیگر محسوب می‌شود، چراکه آنان در این محل آموزشی، فرهنگی و اجتماعی می‌توانند بنا بر ذوق و علاقه خود به یادگیری مهارت‌های مختلف بپردازند.
استان گیلان ۶۲ هزار و ۶۷۵ بازنشسته دارد که از این تعداد ۴۲ هزار و ۶۱۲ نفر مرد و ۲۰ هزار و ۶۳ نفر زن هستند. ۳۷ هزار و ۷۲ بازنشسته گیلانی بالای ۶۰ سال و ۲۵ هزار و ۶۹۹ بازنشسته گیلانی زیر ۶۰ سال سن دارند.
مدیر صندوق بازنشستگی کشوری در استان گیلان گفت: «در شهرستان‌های لنگرود، آستانه اشرفیه، لاهیجان، بندرانزلی، صومعه‌سرا و تالش، شاخص‌های لازم برای ساخت خانه امید وجود دارد. همچنین برای اختصاص زمین به ساخت این اماکن با کمک صندوق بازنشستگی کشوری آمادگی لازم وجود دارد تا شاهد بهره‌مندی تعداد بیشتری از بازنشستگان از خدمات ارائه‌شده در این خانه‌ها باشیم.»
محسن طاهری دریاسری با بیان اینکه خانه‌های امید با شرایط کنونی توان پاسخگویی به همه بازنشستگان را ندارند، افزود: «ایجاد مجتمع‌های درمانی، ورزشی و تفریحی برای بازنشستگان و خانواده‌هایشان در کنار خانه امید ضروری به نظر می‌رسد. مدیریت صندوق بازنشستگی گیلان طرح مطالعاتی ساخت چنین مجموعه‌ای را به تهران پیشنهاد کرد اما تاکنون با آن موافقت نشده است.»
طاهری دریاسری با بیان اینکه بازنشستگان استان گیلان تقاضا دارند که کسور بیمه تکمیلی ۵۰ هزار تومان شود اما خدمات باکیفیت‌تری دریافت کنند، اظهار داشت: «علاوه بر بیمه تکمیلی، بیمه اکمل نیز برای بازنشستگان استان در نظر گرفته شده است که هزینه ریالی جداگانه‌ای را تأمین می‌کند.»
مدیر صندوق بازنشستگی کشوری در استان گیلان با تأکید بر استقرار دفاتر پیشخوان دولت، بیمه سلامت، آژانس ایران‌گردی و جهانگردی در خانه امید گفت: «استقرار این دفاتر هزینه‌های جاری بازنشستگان را کاهش می‌دهد؛ همچنین بیمه سلامت با اجرای طرح پزشک خانواده در خانه امید می‌تواند در ارتقای سلامت روحی و جسمی بازنشستگان مؤثرتر واقع شود.»
طاهری دریاسری ادامه داد: «با همکاری نماینده شهرستان آستانه اشرفیه یک دستگاه اتوبوس با اعتبار ۱۵۰ میلیون تومان برای خانه امید رشت خریداری شده است تا خدمات بهتری در زمینه ایاب و ذهاب و تورگردانی به بازنشستگان ارائه شود. همچنین با سه استخر در شهر رشت قرارداد منعقد شده تا بازنشستگان با تخفیف ۸۰ درصدی از خدمات آنها بهره‌مند شوند؛ اما بازنشستگان درخواست مجتمع آب‌درمانی و استخر خاص خودشان را دارند.»
انسان به لحاظ طبیعی، فکری، احساسی و رفتاری موجودی اجتماعی است، بنابراین وجود مکان‌هایی همانند خانه امید بُعد مشارکت اجتماعی و افزایش امید به زندگی بازنشستگان را ارتقا می‌بخشند و به نحوی منجر به ارتقای سلامت جسمی، روحی و روانی آنان و کاهش هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم در جامعه می‌شوند.
مدیر صندوق بازنشستگی کشوری در استان گیلان بیان داشت: «پارک علم و فناوری استان به‌زودی مجموعه گل و گیاه و گیاهان دارویی را در خانه امید برپا می‌کند و بازنشستگان با مشارکت فردی و اجتماعی خود در یادگیری نحوه پرورش و استفاده از گیاهان دارویی علاوه بر استفاده از مناظر زیبای گیاهان با خواص آنها نیز آشنا می‌شوند، به این ترتیب در طولانی‌مدت از هزینه‌های درمانی جامعه کاسته می‌شود. همچنین خانه امید با پایان‌نامه‌های دانشجویی مقطع دکترا و کارشناسی ارشد دانشگاه‌های آزاد و دولتی همکاری‌هایی دارد و معتقدیم که ارتباط دانشگاه با خانه امید باید با هدف مطالعه تأثیر فعالیت‌های این اماکن بر بازنشستگان بیشتر شود.»
طاهری دریاسری با بیان اینکه خانه‌های امید برای فعالیت در پارک‌ها قرارداد ۲۳ساله با شهرداری دارند، گفت: «باید چاره‌ای برای ثبات فعالیت خانه‌های امید اندیشیده شود چون علاوه بر افزایش مشارکت اجتماعی بازنشستگان، محلی برای پیوند نسل جدید و نسل گذشته هستند و در آنها در زمینه چگونگی برخورد با سالمندان و مهیا کردن رفاه و آسایش آنان برای حضور در اجتماع آموزش‌های صحیح داده می‌شود و موجبات حفظ عزت و اقتدارشان فراهم می‌شود.»
مدیرکل امور اجتماعی استانداری گیلان تعداد سالمندان استان گیلان را ۲۸۶ هزار و ۵۴۷ نفر عنوان کرد و گفت: «از این تعداد ۱۰۶ هزار و ۵۱۰ نفر مرد و ۱۸۰ هزار و ۳۷ نفر زن هستند که به منظور ارتقای کیفیت زندگی این تعداد سالمند و افزایش مشارکت اجتماعی آنان، این دفتر آمادگی همکاری کامل با سازمان‌های مردم‌نهاد با محوریت سالمندی را دارد.»
علی پورحسن با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد باید با استفاده از توانمندی و تجارب خود بازنشستگان تأسیس و فعال شوند، افزود: «مراحل تسهیل صدور پروانه این سازمان‌ها برای بازنشستگان در استانداری فراهم است چراکه ورود به فعالیت‌های اجتماعی برای افزایش نشاط اجتماعی آنان مفید و مؤثر واقع می‌شود؛ همچنین از گروه‌هایی که قصد تأسیس سمن در حوزه سالمندان و ارتقای سطح کیفیت زندگی و افزایش مشارکت اجتماعی آنان را دارند، استقبال می‌کنیم.»
وی تهیه بانک اطلاعاتی سالمندان هر نهاد دولتی را با هدف بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و آماری بازنشستگان ضروری دانست و ادامه داد: «با داشتن بانک اطلاعاتی تأمین مراکز توانبخشی روزانه، برنامه‌های جامع بهبود و آموزش تغذیه سالم، حفاظت در مقابل سالمندآزاری، ایمن‌سازی محیط زندگی، خدمات مشاوره به سالمندان و خانواده آنان، برنامه‌های مفرح، حمایتی، مناسب‌سازی و ایجاد محیط دوستدار سالمند، برپایی جشن‌های محلی، پایش سلامت و ایجاد فرهنگ تکریم و ارزش‌گذاری به جایگاه سالمند از طریق برنامه‌های صداوسیما برای جامعه سالمندی باکیفیت بهتر انجام می‌پذیرد.»
کارشناس خانه امید در صندوق بازنشستگی کشوری استان گیلان با بیان اینکه خانه امید رشت مجهز به اتاق پزشک، نمایندگی بیمه آتیه‌سازان، کتابخانه، دندانپزشکی، کافی‌نت، پایگاه مقاومت بسیج، نمایندگی بیمه کارآفرین و سالن چندمنظوره است، گفت: «۳ هزار و ۵۰۰ جلد کتاب اهدایی در زمینه‌های دینی، ادبی، تاریخی، پزشکی، روان‌شناسی، ورزشی، کامپیوتر، و جغرافیا، هشت میز مطالعه، مجلات علمی و روزنامه در کتابخانه خانه امید برای استفاده بازنشستگان موجود است.»
سجاد محمدیان با بیان اینکه پزشک همه‌روزه از ساعت ۸ صبح تا یک بعدازظهر برای ویزیت رایگان بازنشستگان و خانواده‌هایشان در خانه امید حضور دارد، افزود: «با یک شرکت دندانپزشکی قراردادی منعقد شده و یک اتاق بدون دریافت اجاره در اختیار دندانپزشک قرار داده‌ایم تا خدمات دندانپزشکی را به صورت اقساطی و با تخفیف در اختیار بازنشستگان قرار دهد.»
وی ادامه داد: «سالن اجتماعات ۱۲۰ نفره خانه امید برای برگزاری همایش، مراسم ختم و جشن بازنشستگان و خانواده‌هایشان، برگزاری جلسات شورای برنامه‌ریزی خانه امید و شورای عالی کانون‌ها و شب‌شعر مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
محمدیان اظهار داشت: «کلاس آموزش زبان انگلیسی از ۸ صبح روز شنبه تا ۸ شب روز پنج‌شنبه تشکیل می‌شود. این کلاس متقاضیان زیادی دارد و فضای خانه امید پاسخگوی این همه تقاضا برای آموزش زبان انگلیسی نیست. به همین منظور ساخت دو کلاس در طبقه دوم خانه امید را در برنامه داریم؛ همچنین بازنشستگان در مجموعه خانه امید تقاضای استخر و آب‌درمانی، زمین ورزشی، آموزش یوگا، کلاس‌های موسیقی و رستوران را دارند.»
خانه‌های امید محلی برای رسیدن به سالمندی فعال و سالم هستند. این اماکن به تمام ابعاد بهداشت جسمی، روحی، اجتماعی و فرهنگی بازنشستگان توجه دارند و با توجه به خدمات و فعالیت‌هایی که ارائه می‌دهند بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات ناشی از سبک زندگی ناسالم را از بازنشستگان دور می‌کنند و پایه سلامت و ارتقای کیفیت زندگی آنان را فراهم می‌سازند و با نگاه حمایتی برای رسیدن به زندگی سالمندی موفق گام برمی‌دارند.
گزارش از مینا شیروانی ناغانی
