افزایش شکاف درآمد و هزینه صندوق های بازنشستگی در روسیه
با افزایش میانگین سنی جمعیت در روسیه و افزایش شمار افرادی که از صندوق بازنشستگی این کشور حقوق دریافت میکنند، هزینههای صندوق بازنشستگی روسیه از منابع مالی و درآمدی آن بیشتر شده است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، به نقل از هفته نامه آتیه نو، بیش از یک دهه است که شمار شاغلان در روسیه در سطحی معادل ۷۵ میلیون نفر تثبیت شده و نگرانکنندهتر اینکه انتظار میرود شمار نیروهای شاغل در سالهای آتی، کاهش پیدا کند. این بحرانی است که اقتصاد روسیه را مانند دیگر کشورهای صنعتی اروپای غربی، تهدید میکند. به عبارت دیگر، در شرایطی که تعداد افراد پرداختکننده مالیات و حقبیمه در هر ماه ثابت است، اما شمار افرادی که باید ماهانه مستمری بازنشستگی دریافت کنند، هر روز بیشتر میشود.
در حال حاضر، سهم صندوق بازنشستگی روسیه از تولید ناخالص داخلی این کشور، افزایش پیدا کرده است، ولی این افزایش، به دلیل ارتقای راندمان نیروی کار و به دنبال آن، افزایش حقبیمههای پرداختی نیست و همین مسئله، مشکلآفرین شده است. از طرف دیگر، در دو سال اخیر، قیمت نفت در بازار جهانی روندی نزولی داشته و این کاهش قیمت نفت موجب شده تا دولت روسیه هم منابع مالی کافی برای پرکردن شکاف موجود در فاصله درآمد و هزینه صندوقهای بازنشستگی نداشته باشد. بار مالی زیادی که برای تامین منابع مالی صندوقهای بازنشستگی روی دوش دولت قرار گرفته، موجب شد که حتی در سالهایی که قیمت نفت بالاتر از ۱۰۰ دلار بود، دولت روسیه با کسری بودجه مواجه شود.
کارشناسان میگویند، یکی دیگر از دلایل وضعیت کنونی صندوقهای بازنشستگی در روسیه، بیتوجهی دولت به آن ها بوده است. تا آن زمان که دولت از درآمدهای کلان نفت و گاز طبیعی برخوردار بود و هر بشکه نفت را با قیمت بیش از ۱۰۰ دلار در بازار مبادله میکرد، پول کافی برای تامین مالی صندوق ها داشت و هیچگاه به ضرورت اصلاحات توجه نمیکرد، اما در شرایط فعلی، وضعیت تغییر کرده است. قیمت نفت کاهش پیدا کرده و تحریمهای اقتصادی علیه روسیه، بحران بزرگی در اقتصاد این کشور ایجاد کرده است. در این شرایط، فشار مالی ناشی از کمبود منابع مالی صندوقهای بازنشستگی، هر روز بیشتر از قبل میشود.
در ابتدای قرن بیستویکم میلادی، امید به زندگی مردان در روسیه ۵۹ سال بوده است و به همین دلیل، تغییر و اصلاح قوانین بازنشستگی در روسیه، ضرورتی نداشت. اما بیتوجهی به این مسئله، شرایط را بدتر کرد؛ چراکه مردم هماکنون دید روشنی در مورد وضعیت صندوق ها و شرایط اقتصادی ندارند و هر تغییر کوچکی، میتواند با مخالفتهای زیادی همراه باشد. در سالهای اخیر، دولت تلاش کرده است تا اصلاحاتی در سیستم بازنشستگی ایجاد کند، ولی به نظر نمیرسد این مشکل به این سرعت حل شود، زیرا بالغ بر ۴۰ درصد از مردم، در شرکتها و سازمانهایی کار میکنند که حقبیمه کامل را برای کارمندانشان پرداخت نمیکنند.
سرعت پیرشدن جمعیت روسیه نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان، بسیار سریع و زیاد است. در ژاپن، هماکنون ۲۵ درصد از مردم، بالای ۶۵ سال سن دارند و از آنجا که نرخ موالید هم بسیار پایین است، انتظار میرود سهم سالمندان تا دو دهه آینده، افزایش چشمگیری پیدا کند. در نتیجه، سیستم بازنشستگی ژاپن، باید بیش از منابع مالیای که دریافت میکند، به مستمریبگیران پرداخت داشته باشد. در آلمان هم شرایط کم و بیش بر همین منوال است و انتظار میرود تا پنج سال آینده، ۲۰ درصد از تعداد جمعیت کاسته شود. در آمریکا هم سیستم بازنشستگی، با مشکلات زیادی روبهرو است و تمامی این کشورها به فکر راهکاریی برای کاهش فشار مشکلات هستند، ولی هنوز مشکلات به قوت خود باقی است. اما شرایط روسیه در کوتاهمدت، بسیار وخیم است؛ زیرا پیشبینی میشود تا ۱۵ سال آینده، ۱۰ میلیون نفر از نیروهای شاغل در این کشور، کاهش پیدا کند. در این بازه زمانی، تعداد زیادی از شاغلان امروز، به جمع بازنشستگان اضافه میشوند، ولی تعداد افرادی که متولد دهه ۱۹۹۰ میلادی هستند و به بازارکار اضافه میشوند، بسیار کم است.
منبع: هفته نامه آتیه نو، ترجمه شده از گاردین