تولید اجتماعی امید در ایران دچار مشکل شده است

عضو مرکز سیاستگذاری علمی کشور با بیان اینکه تولید اجتماعی امید مهم تر از امید اجتماعی است، گفت: جامعه باید قدرت بازسازی خود را داشته باشد و به نظر می رسد جامعه ایران به طور کلی و در سطح نهادی دچار مشکل شده و توان بازسازی خود را از دست داده است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، به نقل از خبرگزاری ایرنا، محمدامین قانعی راد در دومین روز از همایش امید اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، امید اجتماعی را به مثابه ویژگی وجدان جمعی عنوان و اظهار کرد: امید اجتماعی ویژگی دوگانه ای دارد و دارای دو بعد روانشناختی فردی و روانشناختی اجتماعی است.
وی ادامه داد: امید اجتماعی صرف نظر از اینکه افراد آن جامعه امیدوار یا ناامید هستند، ویژگی جامعه است؛ بدین معنا که جامعه ای که امید اجتماعی دارد، می تواند خود را بسازد و بازتولید کند. جامعه در طول تاریخ در معرض مشکلات، آسیب ها و بحران هایی قرار می گیرد و جامعه امیدوار می تواند خود را ترمیم و تعدیل کند.
رئیس سابق انجمن جامعه شناسی ایران خاطر نشان کرد: مهم تر از امید اجتماعی، تولید اجتماعی امید است؛ بدین معنا که ظرفیت جامعه برای خود فهمی، تعامل، بازسازی، استمرار و بقا چقدر است؟ حال سوال این است که جامعه ایرانی چه فهمی از خود و شرایط موجود دارد و آیا می تواند در بزنگاه ها و نقاط بحرانی و مخاطره آمیز از این شرایط عبور کند؟
این استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: جامعه ایران در طول تاریخ با بحران های متعدد، تهاجم ها و وضعیت های فاجعه آمیز روبرو شده است و توانسته به نحوی از این کانون ها گذر کند و قدرت خودسازی و ترمیم خویش را داشته است.
قانعی راد گفت: کارکرد اساسی امید اجتماعی، تولید و بازتولید اجتماعی است که به نظر می رسد در ایران دچار مشکل شده است. نه تنها جامعه ایرانی در تولید و بازتولید اجتماعی دچار مشکل شده بلکه اگر از سطح کلیت جامعه به سوی نهادهای اجتماعی هم برویم این مشکل وجود دارد.
قانعی راد با اشاره به نقش نهادهایی که باید امید اجتماعی تولید کنند، اضافه کرد: خانواده، دانشگاه، مذهب، شغل و حتی نهادهای حاکمیتی و قضایی باید توان تولید امید در جامعه داشته باشند، حال آنکه جامعه ایران در تمامی این سطوح دچار بحران شده است و نهادها قادر به تولید امید اجتماعی نیستند.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: افراد همواره در مجموعه ای از نهادهای اجتماعی زندگی می کنند؛ بنابراین تولید امید اجتماعی در سطح کلیت جامعه و در سطح نهادهای مختلف، بر ابعاد فردی امید و میزان امیدواری تاثیر مستقیم دارد.
قانعی راد تصریح کرد: پژوهشگران باید درباره اینکه چگونه می توان فارغ از کاهش ناامیدی های فردی و جنبه های روانشناختی امید، امید اجتماعی را به عنوان نیرویی برای احیای جامعه در نظر گرفت، بررسی و گفت و گو کنند.
وی یادآور شد: جامعه با سرزندگی می تواند بسیاری از مسائل خود را حل کند و هستی اجتماعی، هسته قدرتمند و تعیین کننده ای برای امیدواری یا ناامیدی است.