اصلاحات در دستورکار نظام بازنشستگی برزیل/ هزینه‌های سنگین و بی‌ثباتی مالی در سرزمین قهوه
امروزه کشور برزیل با سرعت زیادی به سوی سالمندی پیش می‌رود. درکشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی OECD، کشور برزیل در مقایسه با سایر نظام‌های بازنشستگی، دارای نظام بازنشستگی جداگانه‌‌‌ای است. تمامی طرح‌های بازنشستگی دولتی در این کشورها دارای حداقل سن بازنشستگی هستند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل صندوق بازنشستگی کشوری، نظام بازنشستگی کشور برزیل، نرخ‌های جایگزینی بالا و حقوق بازنشستگی مناسب تری نسبت به درآمدهای افراد سنین کار پرداخت می‌کند که این امر بیشتر در سنین پایین‌تر رخ می‌دهد. حداقل درآمد ماهانه فرد بیمه‌شده که برای محاسبه میزان حق بیمه درنظرگرفته می‌شود معادل حداقل دستمزد ماهانه قانونی است. حداقل دستمزد ماهانه قانونی ۸۸۰ رئال است (ژانویه ۲۰۱۶) و حداکثر درآمد ماهانه برای محاسبه میزان حق بیمه درنظر گرفته می‌شودکه میزان آن 5189.82 رئال است (ژانویه ۲۰۱۶). حق بیمه افراد بیمه‌شده برای مزایای بیماری‌ها، مزایای زایمان و همچنین کمک هزینه‌های خانوادگی سرمایه‌گذاری می‌شود.
در کشور برزیل، سن امید به زندگی در بدو تولد برای مردان ۷۰.۴ و برای زنان ۷۸ سال است و سن بازنشستگی قانونی برای مردان و زنان شهرنشین به ترتیب 65 و ۶۰ سال است. درحالیکه امید به زندگی در این کشور از میانگین امید به زندگی درکشورهای OECD پایین‌تر است؛ اما این شکاف، نمی تواند سن بازنشستگی بسیار پایین را توجیه کند.
کشور برزیل تقریبا کشوری جوان محسوب می‌شود و تنها ۷.۶ درصد جمعیت کشور برزیل را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل می‌دهند. باوجودی که جمعیت برزیل هنوز نسبتا جوان است، اما هزینه‌های بازنشستگی از ۴.۶ تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال ۱۹۹۵ به ۸.۲ درصد در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته و پیش‌بینی شده که طبق قوانین رایج در آن کشور، هزینه‌های بازنشستگی تا سال ۲۰۶۰، تقریبا به ۱۷ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) برسد (درسازمان‌های دولتی۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی). کسری سالیانه طرح‌های بازنشستگی حدود ۴.۵ درصد تولید ناخالص داخلی است که عمدتا به کسری بودجه دولتی کمک می‌کند.
نرخ وابستگی سالمندی در سال ۲۰۱۵، معادل میانگین این نرخ در نیمی ازکشورهای OECD بوده است و پیش‌بینی شده که این نرخ در برزیل تا سال ۲۰۵۰، با سرعت بیشتری به میانگین این شاخص درکشورهای OECD نزدیک خواهد شد و تا سال ۲۰۷۵ از میانگین نرخ در کشورهای OECD بیشتر خواهد شد. جمعیت ۶۵ سال و یا بالاتر این کشور در چهار دهه آینده، بیش از سه برابر خواهد شد و از ۷.۶ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۳۸ درصد در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید.
حقوق بازنشستگی، ستون حیاتی حمایت اجتماعی است. حقوق بازنشستگی در برزیل، بدون شک نقش اساسی در مقابله با فقر سالمندی ایفا می‌کند و درکاهش متوسط جمعیت، موفقیت آمیز بوده است. درحال حاضر، حداقل دستمزد دریافت کنندگان حقوق بازنشستگی (افراد ۶۵ ساله و یا بالاتر) بیش از 5 برابر خط فقر، یعنی معادل ۵۵ دلار است.
هزینه‌های بازنشستگی در برزیل بسیار زیاد و بی‌ثبات است. اخیرا هزینه‌های نظام بازنشستگی و کمک‌های اجتماعی این کشور، بیش از ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی آن است که با وجود جمعیت جوان برزیل، ۸.۲ درصد آن به‌عنوان حقوق بازنشستگی سالمندی درنظر گرفته می‌شود و پیش‌بینی شده درصورتی که پارامترهای فعلی نظام بدون تغییر باقی بماند، سالمندی جمعیت در طولانی مدت، به معنای افزایش هزینه‌های بازنشستگی خواهد شد.
هزینه‌های بازنشستگی تا سال ۲۰۳۰ افزایش می‌یابد و به ۳ درصد تولید ناخالص داخلی خواهد رسید و تا سال ۲۰۴۰ نیز به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسد که نظام بازنشستگی خصوصی کارکنان دولتی از این قاعده مستثنی هستند؛ زیرا هزینه‌های رایج آنها، ۲.۲ درصد تولید ناخالص داخلی است.
اجرای اصلاحات در نظام بازنشستگی
نظام‌های بازنشستگی از لحاظ مالی ناپایدارند؛ بنابراین، اجرای اصلاحات عمیق، ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. موارد اصلاحی زیر از سال ۲۰۱۶ در دستور کار برزیل قرار گرفته است:
• پذیرش حداقل سن بازنشستگی ۶۵ سال به‌عنوان پیشنهاد اصلی دولت مطرح شد (بدون درنظر گرفتن طول مدت مشارکت شخص) و افزایش حداقل زمان بازپرداخت حق بیمه از ۱۵ سال به ۲۵ سال.
• وجود قوانین انتقال برای اشخاصی که در شرایط نزدیک به بازنشستگی قرار دارند.
• تغییر محاسبه میزان حقوق بازنشستگی برای کسانی که میزان دریافتی حقوق بازنشستگی‌شان بیش از حداقل حقوق بازنشستگی است. با محاسبه فرمول جدید، حق مشارکت مازاد برای دستیابی به مزایای یکسان، به میزان ۱۰ سال افزایش می‌یابد. حداقل سطح حقوق بازنشستگی معادل حداقل دستمزد باقی خواهد ماند.
• شرایط جدید شامل کارکنان دولت خواهد شد که این شرایط شامل برخی از سازمان‌های ویژه نیز می‌شود اما برای آتش نشانان، افسران نظامی و پلیس، طرح جداگانه‌‌‌ای درنظر گرفته می‌شود.
• به‌تدریج قوانین بازنشستگی زنان به قوانین بازنشستگی مردان دارای بیش از ۲۰ سال سابقه، نزدیک خواهد شد.
• حقوق بازنشستگی بازماندگان کاهش می‌یابد و حداقل حقوق بازنشستگی بازماندگان می‌تواند کمتر از حداقل دستمزد شود.
• میزان مزایای بازنشستگی غیرمشارکتی به‌عنوان حداقل دستمزد درنظر گرفته می‌شود و سن واجد شرایط بازنشستگی از ۶۵ سال به ۷۰ سال افزایش خواهد یافت.
دو معیار برای واجد شرایط بودن دریافت حقوق بازنشستگی در برزیل وجود دارد:
۱. داشتن سابقه ۳۵ سال (مردان) یا ۳۰ سال (زنان) بدون محدودیت سنی یعنی فرد در هر سنی می‌تواند بازنشسته شود.
۲. با حداقل ۱۵ سال پرداخت حق مشارکت و رعایت سن بازنشستگی که کارمندان روستایی می‌توانند ۵ سال زودتر بازنشسته شوند.
مزایای کارگران حرفهای
درکشورهای OECD، کارگران حرفهای که در سن ۲۰ سالگی استخدام شدهاند می‌توانند در سن ۵۵ سالگی (مردان) و ۵۰ سالگی (زنان) بازنشسته شوند. به‌عنوان مثال، مردان با ۴۴ سال پرداخت حق بیمه می‌توانند از حقوق بازنشستگی کامل بهره‌مند شوند که در کشورهای اسلوونی این سن ۳۹ سال، لوکزامبورگ و ترکیه ۴۰ سال درنظر گرفته می‌شود. کارگران انتظار دارند مزایای بازنشستگی‌شان بالاتر از حداقل حقوق بازنشستگی باشد تا انگیزه بیشتری برای کارکردن داشته باشند و در نهایت حقوق بازنشستگی بالاتری دریافت کنند؛ اما کارگرانی که انتظار دارند حداقل حقوق بازنشستگی را دریافت کنند، هیچ انگیزه‌‌‌ای برای مشارکت بیشتر ندارند.
برنامه‌های کمک‌های اجتماعی برای سالمندان
برای افرادی که واجد شرایط دریافت مزایای بازنشستگی نیستند، مزایای کمک‌های اجتماعی درنظرگرفته می‌شود. مزایای عرضه مداوم براساس قانون اساسی حمایت اجتماعی (BPC-LOAS) به سالمندان ۶۵ ساله و یا بیشتر و افراد ناتوان پرداخت می‌شود؛ یعنی کسانی که سرانه درآمد خانوار آنها یک چهارم حداقل دستمزد است. همچنین، سالمندان واجد شرایط مبلغی معادل حداقل دستمزد دریافت می‌کنند که شرایط دریافت حقوق آنها، هر دو سال یکبار بررسی می‌شود.
۴.۶ افراد (معادل کمتر از نیمی از سالمندان ۶۵ سال) در سال ۲۰۱۶، مزایای BPC-LOAS را دریافت کرده‌اند که معلولان سهم بیشتری را دریافت می‌کنند. یکی دیگر از مزایای سالمندان در برزیل، شرایط بازنشستگی روستایی برای مردان ۶۰ ساله و زنان ۵۵ ساله و یا بیشتر است که حداقل ۱۸۰ ماه در مناطق روستایی فعالیت کرده باشند که در این صورت میزان مزایای آنها با حداقل دستمزد برابر است.
ترجمه: فریبا بهزاد
منبع: www.oecd.org
