ورزش عصرگاهی در درمان پرفشاری خون مؤثرتر است

نتایج تحقیق جدیدی مشخص کرده است که انجام تمرینات هوازی (ایروبیک) در هنگام عصر نسبت به صبح به‌طور موثرتری فشار خون را تنظیم می‌کند.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل صندوق بازنشستگی کشوری،  به نقل از ایسنا، محققان دانشگاه سائوپائولو در برزیل با تحقیق روی بیماران دچار فشار خون به این نتیجه رسیدند که ورزش عصرگاهی به‌دلیل بهبود کنترل قلبی عروقی توسط سیستم عصبی خودمختار از طریق یک مکانیسم که به‌عنوان حساسیت بارورفلکس شناخته می‌شود، برای تنظیم فشار خون بهتر است.

به گفته محققان، مکانیسم‌های متعددی برای تنظیم فشار خون وجود دارد، اگرچه تمرین صبحگاهی مفید است، اما این تمرین عصرگاهی است که با افزایش حساسیت بارورفلکس، فشار خون را برای کوتاه‌مدت بهبود بخشید. اهمیت این موضوع به این دلیل است که کنترل بارورفلکس تاثیر مثبتی بر تنظیم فشار خون دارد و هیچ دارویی برای تعدیل این مکانیسم وجود ندارد.

در این پژوهش، ۲۳ بیمار سالمند تحت درمان بیماری فشار خون بالا در ۲ گروه تمرین صبحگاهی و تمرین عصر قرار گرفتند و هر ۲ گروه به‌مدت ۱۰ هفته با دوچرخه ثابت با شدت متوسط برای سه جلسه ۴۵ دقیقه‌ای در هفته تمرین کردند.

پارامترهای کلیدی قلبی عروقی مانند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و ضربان قلب پس از ۱۰ دقیقه استراحت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و داده‌ها قبل و حداقل سه روز پس از اتمام ۱۰ هفته تمرین توسط داوطلبان، جمع‌آوری شد.

محققان همچنین مکانیسم‌های مربوط به سیستم عصبی خودمختار که تنفس، ضربان قلب، فشار خون، هضم و سایر عملکردهای غیر ارادی بدن را کنترل می‌کند، مانند فعالیت عصب سمپاتیک عضلانی که جریان خون محیطی را از طریق انقباض و شل شدن رگ‌های خونی در بافت عضلانی تنظیم می‌کند و حساسیت بارورفلکس و کنترل فشار خون از طریق تغییر در فعالیت عصب سمپاتیک عضلانی را زیر نظر گرفتند.

در گروه تمرین عصر، هر چهار پارامتر تجزیه و تحلیل شده فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، حساسیت بارورفلکس سمپاتیک و فعالیت عصب سمپاتیک عضلانی بهبود یافتند. در گروه تمرین صبح، هیچ بهبودی در فعالیت عصب سمپاتیک عضلانی، فشار خون سیستولیک یا حساسیت بارورفلکس سمپاتیک مشاهده نشد.

تمرین عصرگاهی از نظر بهبود تنظیم خودکار قلب و عروق و کاهش فشار خون موثرتر بود. این امر تا حدی به‌دلیل بهبود حساسیت بارورفلکس و کاهش فعالیت عصب سمپاتیک عضلانی است که در عصر افزایش یافت.

محققان می گویند: تنها چیزی که در حال حاضر می‌دانیم این است که کنترل بارورفلکس، حداقل از نقطه نظر قلبی عروقی، عامل تعیین‌کننده‌ای است که تمرین عصرگاهی را مفیدتر از تمرین صبحگاهی می‌کند، زیرا سایر مزایای مورد تجزیه و تحلیل را القا می‌کند، با این حال، کارهای زیادی باید در این زمینه انجام شود تا درک بهتری از مکانیسم‌های مربوطه به‌دست آید.

حساسیت بارورفلکس هر بازه ضربان قلب را تنظیم و فعالیت خودمختار را در سراسر ارگانیسم کنترل می‌کند. این مکانیسمی است که شامل رشته‌های حساس و تغییر شکل در دیواره شریان‌ها در مکان‌های خاص مانند قوس آئورت و جسم کاروتید است.

زمانی که فشار خون کاهش می‌یابد، این ناحیه به منطقه مغزی که سیستم عصبی خودکار را کنترل می‌کند، هشدار می‌دهد و به نوبه خود به قلب سیگنال می‌دهد که سریع‌تر بزند و باعث می‌شود شریان‌ها با شدت بیشتری منقبض شوند. اگر فشار خون بالا برود، به قلب هشدار می‌دهد که آهسته‌تر بزند و باعث می‌شود شریان‌ها کمتر منقبض شوند. به‌عبارت دیگر، فشار شریانی را در هر ضربان تعدیل می‌کند.

در مطالعات قبلی، گروه تحقیقاتی دانشگاه سائوپائولو نشان داد که تمرین هوازی عصر به‌طور موثرتری فشار خون را در مقایسه با تمرین صبحگاهی در مردان مبتلا به فشار خون، کاهش می‌دهد و پاسخ مؤثرتر به تمرین عصرگاهی از نظر کنترل فشار خون با کاهش بیشتر مقاومت عروقی سیستمیک و تغییرپذیری فشار سیستولیک همراه بود.

تکرار نتایج به‌دست‌آمده در تحقیقات قبلی و در گروه‌های مختلف بیماران فشار خون بالا، همراه با استفاده از تکنیک‌های دقیق‌تر برای ارزیابی پیامدهای اصلی، این نتیجه را تقویت کرده که انجام ورزش هوازی در عصر برای سیستم عصبی خودمختار در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، مفیدتر است. این امر می‌تواند به‌ویژه برای کسانی که مقاومت به درمان با دارو دارند، مهم باشد.

یافته‌های این تحقیق در مجله Physiology منتشر شده است.