گزارش اقدامات و برنامه صندوق بازنشستگی کشوری جهت تحقق شعار سال مبنی بر مشارکت مردم
در سال ۱۴۰۲ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برنامه تحولی را به صندوق‌ها و سازمان‌های تابعه در دو بخش عمومی و اختصاصی ابلاغ کرد. بخش اختصاصی این برنامه در حوزه اقتصادی شامل سه برنامه اجرایی و ۸ فعالیت به شرح جدول زیر بود. گزارش عملکرد بر اساس فعالیتهای این برنامه در سامانه مبین (برته) بارگذاری می‌شد. معاونت سرمایهگذاری و برنامه ریزی اقتصادی در بخش اختصاصی برنامه تحولی حائز بهترین عملکرد از میان صندوقهای تابعه وزارت متبوع شد.
بخش اول : عملکرد صندوق در برنامه تحولی بخش اقتصادی:
در سال ۱۴۰۲ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برنامه تحولی را به صندوق‌ها و سازمان‌های تابعه در دو بخش عمومی و اختصاصی ابلاغ کرد. بخش اختصاصی این برنامه در حوزه اقتصادی شامل سه برنامه اجرایی و ۸ فعالیت به شرح جدول زیر بود. گزارش عملکرد بر اساس فعالیتهای این برنامه در سامانه مبین (برته) بارگذاری می‌شد. معاونت سرمایهگذاری و برنامه ریزی اقتصادی در بخش اختصاصی برنامه تحولی حائز بهترین عملکرد از میان صندوقهای تابعه وزارت متبوع شد.
| برنامه اجرایی | فعالیت | عملکرد |
| توسعه صادرات در شرکتهای تحت پوشش صندوقهای بیمه اجتماعی(صندوق بازنشستگی کشوری) | میزان سود خالص شرکتهای زیر مجموعه(صندوق بازنشستگی کشوری) | پیش بینی برنامه تحقق ۲۵ همت سود در پایان سال بود. عملکرد صندوق ۲۴ همت معادل ۹۶ درصد مبلغ تعهد شده است. |
| میزان صادرات شرکتهای زیر مجموعه(صندوق بازنشستگی کشوری) | پیش بینی برنامه تحقق ۵۰۰ میلیون دلار مجموع صادرات شرکت‌ها پایان سال بود. عملکرد صندوق ۵۱۳ میلیون دلار است | |
| مدیریت پرتفوی داراییهای صندوق‌ها از طریق آماده‌سازی شرکتهای تابعه و خروج از بنگاهداری(صندوق بازنشستگی کشوری) | استقرار نظام مدیریت عملکرد و ارتقاء بهرهوری شرکتهای تابعه صندوقهای بازنشستگی | این برنامه در قالب شیوه‌های مختلف گزارش گیری، استقرار کمیتههای مدیریت عملکرد، سرمایهگذاری، حسابرسی و… در هلدینگها وشرکت‌ها اجرا شد. |
| به روزرسانی محاسباتی (غیررسمی) ارزش سرمایه و دارایی های ثابت بنگاه های تابعه صندوق بازنشستگی کشوری | ویرایش اول به روز رسانی ارزش دارایی‌ها تهیه و در سامانه مبین بارگذاری شد. | |
| تکمیل، طراحی، توسعه و پیاده‌سازی سامانه رصد و پایش بنگاههای اقتصادی صندوق بازنشستگی کشوری | مستندات و اطلاعت لازم در سامانه رصد و پایش ذیل معاونت رفاه و امور اقتصادی وزارت متبوع بارگذاری شد. | |
| راهبری بهینه سازی سبد سرمایه گذاری صندوقهای بازنشستگی تابعه(صندوق بازنشستگی کشوری) | با برگزاری جلسات کمیته سرمایهگذاری و ساماندهی و نظارت مستقیم بر فعالیت شرکت‌ها این موضوع انجام امتیاز کامل را کسب کرد. | |
| پیگیری بورسی شدن شرکتهای تابعه و ثبت گزارشات مالی در سامانه کدال(صندوق بازنشستگی کشوری) | مطابق برنامه مقرر بود تا پایان سال ۲ شرکت بورسی شود. عملکرد صندوق شامل اخذ پذیرش چهار شرکت بود و امتیاز کامل کسب شد. | |
| مدیریت پرتفوی داراییهای صندوق‌ها از طریق آماده‌سازی شرکتهای تابعه و خروج از بنگاهداری(صندوق بازنشستگی کشوری) “ | شناسایی و تعیین تکلیف جهت خروج از بنگاهداری (انحلال، ادغام، واگذاری در بورس و خارج از بورس، انتقال سهام و اتحادهای استراتژیک)(صندوق بازنشستگی کشوری) | در همکاری با مشاور برنامه تحولی هیئت امنا پنل‌های خبرگانی دلفی در هلدینگها و شرکتهای منتخب برگزار شد و برنامه جامع خروج از بنگاهداری تهیه شد. همچنین تا پایان سال ختم تسویه ۵ شرکت اخذ و امتیاز کامل این فعالیت کسب شد. |
اقدامات شاخص و خدمات ویژه صندوق بازنشستگی کشوری در دولت مردمی سیزدهم
| ردیف | عنوان | گزارش آماری | واحد متولی | |
| ۱ | تاسیس نخستین صندوق املاک و مستغلات (REIT) کشور برای اولین بار در نظام سرمایه گذاری ایران | صندوق املاک و مستغلات (REIT) عملاً نوعی سرمایه گذاری خرد در در حوزه املاک و مستغلات توسط مردم می باشد به این صورت که افراد می توانند به جای خرید یک واحد کامل ملک، اعم از مسکونی، تجاری یا اداری نسبت به خرید بخش کوچکی از یک ملک با سرمایه گذاری های خرد خود اقدام نمایند. نخستین صندوق املاک و مستغلات کشور بر روی یک ملک اداری با متراژ مفیدحدود ۹۰۰ متر مربع، و عمر حدود ۱۴ سال در خیابان ملاصدرای تهران تاسیس شده است. | سرمایه گذاری و
امور اقتصادی |
|
| ۲
|
افزایش سهم دارایی های شفاف از پرتفوی دارایی های صندوق بازنشستگی کشوری (بورسی نمودن تعداد پنج شرکت در دولت سیزدهم)
|
بورسی نمودن تعداد پنج شرکت در دولت سیزدهم
· واگذاری سهام شرکت صبا فولاد خلیج فارس در فرابورس · واگذاری سهام شرکت صنایع شیر ایران در بورس و فرابورس · اعلام پذیرش شرکت صنایع شیر ایران در هیئت پذیرش بورس اوراق بهادار تهران طی نامه شماره ۱۸۲/۳۰۹۹۷مورخ ۱۹/۰۲/۱۴۰۲ · اعلام پذیرش شرکت شیر خشک نوزاد در هیئت پذیرش فرابورس ایران طی نامه شماره ۰۲/۳/۲۰۷۸۱۰ مورخ ۰۱/۰۳/۱۴۰۲ · اعلام پذیرش شرکت کشت و صنعت و دامپروری پگاه فارس در هیئت پذیرش فرابورس ایران طی نامه شماره ۰۲/۳/۲۰۸۳۱۹ مورخ ۰۸/۰۳/۱۴۰۲ |
||
| ۳ | واگذاری سهام شرکت صبا فولاد خلیج فارس در فرابورس به عنوان بزرگترین تامین تامین مالی تاریخ بازار سرمایه | واگذاری سهام شرکت صبا فولاد خلیج فارس در فرابورس به عنوان بزرگترین تامین تامین مالی تاریخ بازار سرمایه به روش صرف سهام با هدف تامین بخشی از سرمایه مورد نیاز جهت اجرای طرح واحد احیاء مستقیم با ظرفیت ۱/۷۶ میلیون تن بریکت گرم با اتمام پذیره نویسی به مبلغ ۴۴۵۰ میلیارد تومان در ۱۸ آذر ماه ۱۴۰۲ محقق شد. در این پذیره نویسی ۳۸/۲ درصد اشخاص حقیقی، ۱۹/۴۸ درصد صندوقهای سرمایهگذاری و ۴۶/۶۹ درصد اشخاص حقوقی مشارکت داشته‌اند. | ||
| ۴ | نظارت بر پیشبرد و اولویت دهی در اجرای مگا پروژههای در جریان
(۱۱ پروژه)
|
۱. پروژهABS/RUBBER پتروشیمی جم
۲. پروژه PDH/PP پتروشیمی جم ۳. پروژه تولید تختال صبا فولاد خلیج فارس ۴. پروژه احیاء صبا فولاد خلیج فارس ۵. احداث کارخانه شیر خشک اصفهان با ظرفیت ۲۰ تن در ساعت ۶. راه اندازی دستگاه تتراپک ۲۰۰ سی سی آذربایجان شرقی با ظرفیت ۱۵ تا ۲۰ تن در روز ۷. راه اندازی خط تولید کره فله پگاه اذربایجان غربی با ظرفیت ۲۰ تن در روز ۸. افتتاح خط تولید ۲۰۰ سی سی TBA21 تهران با ظرفیت ۸۰۰ پاکت در ساعت ۹. افتتاح طرح توسعه و سرمایهگذاری پروژه ۵ هزار راسی کشت و صنعت سراب ۱۰. افتتاح ۲۵ طرح تولیدی، توسعهای و زیست محیطی پگاه زنجان ۱۱. افتتاح بخش تولید شیر خشک پگاه ارومیه با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی |
||
| ۵ | راه اندازی پنل مدیریتی هوش تجاری شرکتهای تابعه | ۱- طراحی و استقرار سامانه فراگیر هوش تجاری و ایجاد زیرساخت به منظور اتصال بیش از ۳۰ شرکت کنترلی صندوق به این سامانه برای مدیریت و انعکاس اطلاعات عملکردی | ||
| ۶ | توسعه دیپلماسی اقتصادی صندوق بازنشستگی کشوری | ۱- تشکیل قرارگاه جهش صادراتی در صندوق (میز صادرات)
۲- گردآوری اطلاعات تجارت خارجی شرکت های اصلی تابعه صندوق که دارای عملیات بازرگانی بینالمللی میباشند. ۳- رساندن حجم تبادلات تجارت خارجی صندوق به مبلغی در حدود ۱ میلیارد دلار ۴- ترسیم نقشه جامع تجارت خارجی صندوق و برنامه ریزی به منظور توسعه روابط اقتصادی خارجی |
||
| ۷ | توسعه سهم محصولات دانش بنیان از سبد کالاها و خدمات صندوق | ۱- برنامه ریزی جدی به منظور راه اندازی مرکز اقتصاد دانش بنیان صندوق بازنشستگی کشوری و سیاست گذاری در این خصوص در این مرکز
۲- برنامه ریزی به منظور استقرار واحدهای تحقیق و توسعه در بنگاه های اقتصادی و واحدهای صنعتی تابعه |
||
| ۸ | برنامه ریزی در جهت افزایش بهره وری عوامل تولید | ۱- برنامه ریزی مدون در جهت اندازه گیری نرخ بهرهوری عوامل تولید (سرمایه، تکنولوژی، نیروی انسانی) در صندوق و بنگاههای اقتصادی تابعه
۲- برنامه ریزی به منظور افزایش نزخ بهرهوری عوامل تولید |
||
| ۹ | تدوین مدل جدید سرمایه گذاری به منظور مشارکت فعالان اقتصادی کشور | ۱- تدوین و نهایی سازی مدل سرمایه گذاری های جدید صندوق مبتنیبر رویکرد مردمیسازی اقتصاد
۲- بسترسازی به منظور شراکت راهبردی فعالان اقتصادی کشور با صندوق بازنشستگی کشوری در قالب بنگاهسازی غیرمداخلهای ۳- برنامهریزی جدی به منظور خروج از بنگاهداری و حرکت به سمت سهام داری به منظور افزایش نرخ بازده سرمایهگذاریها |
||
| ۱۰ | برنامه ریزی به منظور تشکیل کارگروه رفع موانع تولید و بهبود فضای کسب و کار | ۱- شناسایی مشکلات عمده و اساسی تولید در بنگاه های اقتصادی و صنعتی تابعه صندوق
۲- برنامه ریزی به منظور برطرفسازی این موانع و مشکلات |
||
| ۱۱ | برنامه ریزی به منظور ایجاد قرارگاه احیای بنگاه های اقتصادی راکد و نیمه فعال | ۱- شناسایی بنگاه های اقتصادی نیمه فعال و راکد تابعه صندوق
۲- تعریف بستههای حمایتی به منظور فعال سازی این بنگاهها و بازگرداندن ایشان به چرخهی اقتصادی کشور |
||
| ۱۲ | تشکیل کارگروه تامین مالی صندوق | ۱- برنامه ریزی و اقدام در جهت افزایش نرخ انباشت و تشکیل سرمایه در صندوق به منظور تامین مالی پروژههای توسعه محور بنگاههای اقتصادی تابعه
۲- برنامه ریزی ویژه به منظور تامین مالی طرح ها و پروژههای توسعه محور با مشارکت فعال بخش خصوصی و مبتنیبر سرمایهگذاری مردم |
||
| ۱۳ | برنامهریزی جدی به منظور ایفای نقش ارزنده در نهضت ملی مسکن کشور | ۱- برنامه ریزی به منظور انعقاد تفاهم نامه همکاری با دستگاه های متولی این امر
۲- سیاست گذاری به منظور ورود هلدینگ عمران و ساختمان صندوق به این حوزه |
||
بخش دوم : برنامه مردمی سازی اقتصاد در صندوق بازنشستگی کشوری :
با توجه به خطمشیهای اشاره شده، پررنگتر شدن نقش بخش خصوصی و عموم مردم، یکی از اساسیترین محورهای اصلی همهی فعالیتها و برنامهریزیهای جاری در صندوق بازنشستگی کشوری میباشد، برهمیناساس برنامهریزی به منظور تسهیل هرچهبیشتر تعامل بنگاههای اقتصادی خصوصی با مجموعهی اجزای اقتصادی صندوق همواره بخش جداییناپذیر تصمیمگیری صندوق بوده است.
مردمی سازی اقتصاد به حضور همگانی مردم در تصمیم سازی ها، تصمیم گیری ها و فعالیت های اقتصادی میباشد.
در حال حاضر اگر مردم به معنای عام بخوانند مسیری برای ورود سرمایه خود به تولید بیابند، با مشکل مواجه میشوند. زیرا نقشه راهی در این خصوص وجود ندارد. اما اگر بخواهند سرمایهگذاری انجام دهند، به صورت خودکار به سمت بازار دلالی هدایت میشوند. زیرا رگلاتورهای اقتصادی، بازارها را در مسیر زمان به این صورت طراحی نمودند.
نظر به این مهم صندوق بازنشتسگی کشوری از منظر جایگاه خود به عنوان یک فعال اقتصادی بزرگ کشور و از نه از منظر رگلاتور اقتصادی، مسیرهای ذیل را با توجه به بسترهای فعال فعلی، جهت مردمیسازی و مشارکت با بخش خصوصی هدفگذاری نموده است.
* در مثالهای عینی دستاوردهای اهداف فوق الذکر می توان به ورود و تامین مالی سهام شرکت “صبا فولاد خلیج فارس” (به شیوهی صرف سهام) اشاره نمود که در واقع مردم به معنای عام، بانی اجرای پروژه احیا دوم آن شرکت به مبلغ ۴۵،۰۰۰ میلیارد ریال شده اند که مشاهده دقیقی از تعریف مشارکت مردم در تصمیم سازی، تصمیم گیری و فعالیت اقتصادی می باشد.
* تعریف و اجرای “سهام صندوق املاک و مستغلات ارزش مسکن” (ریت ملاصدرا) در بازار بورس اوراق بهادار، که به عنوان یکی از مطرحترین ابزارهای تامین مالی پروژههای توسعه محور و جلب مشارکت مردمی جزو ابتکارات این صندوق میباشد از دیگر اقدامات تاثیرگذار در این مسیر میباشد.
* پذیرش شرکت “صنایع شیر ایران” به عنوان یکی از بزرگترین بنگاههای تولیدی محصولات لبنی کشور و ۵ شرکت تابعه آن در بازار سهام از دیگر اقدامات مهم جلب مشارکت مردمی به منظور جذب سرمایه در جهت بهبود وضعیت بنگاههای تابعهی این صندوق میباشد. علاوهبر موارد فوقالذکر، در راستای گسترش مالکیت خصوصی و حضور عامه مردم در فعالیتهای اقتصادی، واگذاری سهام شرکتهای تعیین شده در کمیتههای تخصصی صندوق، به بخش خصوصی و سهامدار عام نیز در دستور کار قرار دارد.
* در مجموعه اقداماتی دیگر، در راستای توسعهی شبکههای تعاونی، حسب جلسات برگزار شده فی مابین معاونت سرمایهگذاری و برنامهریزی اقتصادی صندوق و معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بر اساس مدلی استاندارد که در حال بررسیهای کارشناسی نهایی میباشد، مقدمات واگذاری شرکت “شرکت شیلاتی بندرعباس” و “آبزی فرآیند بوشهر” به بخش تعاونی کشور در حال فراهم آمدن است و مقرر گردید، این واگذاری به عنوان الگوی اجرایی برای ادامهی این روند در نظر گرفته شود.
* محور حائز اهمیت دیگری که در راستای رویکرد مردمیسازی اقتصاد در دستورکار قرار گرفته، بهینهسازی سرمایهگذاریها و تامینمالی پروژههای توسعهای است که بر مبنای جلب مشارکتهای مردمی در تامین منابع مالی و اعتباری مورد نیاز و به منظور بهینه سازی مدیریت دارایی ها با رویکرد ارزش آفرینی و افزایش سودآوری درحال طرحریزی میباشد. از موارد آن می توان به تعریف و پیاده سازی پلتفرمهای تامین مالی جمعی (Crowdfunding) اشاره نمود.
* در بعد فرهنگی اجتماعی، میتوان به خدماتی که صندوق در ابتدای سال جاری با استفاده از ظرفیتهای داخلی خود ارائه نموده است، اشاره نمود. تخفیف ۵۰ درصدی خرید کفش از طریق شعب کفش ملی، بهره مندی از تخفیفات استفاده از هالهای ایرانگردی و جهانگردی، خدمات مسافرتی شرکت پرشین گلف، شرکت توریستی ابدرمانی محلات و… که با استقبال بسیار از سوی بازنشستگان معزز قرار گرفت، از مثال های این بعد از مشارکت مردمی میباشد که در واقع برگشت بخشی از منافع شرکتهای تابعه صندوق بازنشستگی کشوری به ذینعفان اصلی آن میباشد.
افزونبر اقدامات اجرایی فوقالذکر که در جهت افزایش کارآمدی و اثربخشی ماموریتها و وظایف تعریفشده تا کنون بوده است، طرحها و برنامههای متعددی نیز با رویکرد توسعهمحور و نظامسازی در بخشهای اقتصادی صندوق با نقشآفرینی محوری بخش خصوصی و توسعه اقتصاد مردمپایه در دست تدوین و عملیاتیشدن میباشد. برخی از اهم این موارد که در مراحل پایانی طرحریزی و در شرف عملیاتیشدن قراردارند عبارتند از:
- تشکیل کارگروه تامین مالی و رونق تولید (با هدف طراحی ابزارهای روزآمد تامین مالی ریالی و ارزی).
- طرح ساماندهی و مولدسازی داراییهای راکد با جلب مشارکت بخش خصوصی.
- طراحی و عملیاتیسازی پلتفرم (زیست بوم) بنگاهسازی با رویکرد احیای کارخانجات و بنگاه های اقتصادی راکد از جمله احیاء شرکت الکترویک ایران رشت (مبتنی بر ابزارهای تامین مالی، منابع سرمایهگذاری و اعمال کنترل و مدیریت بخش خصوصی و جلب مشارکت مردمی).
- برنامهریزی به منظور حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط و دانشبنیان با محوریت بخش خصوصی.
- تشکیل کارگروه بهبود فضای کسب و کار و ارتقای بهره وری در صندوق، هلدینگها و بنگاههای تابعه به منظور تسهیل هرچه بیشتر مشارکت اقتصادی بخش خصوصی با ارکان اقتصادی صندوق.
