دلایل اجتماعی عدم تمایل به بازنشستگی مغفول مانده است

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، دکتر فرهاد نصرتی نژاد در جلسه معرفی و نقد کتاب «کابوس بازنشستگی»، که در سالن اجتماعات این صندوق برگزار شد، با بیان اینکه میل به بازنشستگی در جامعه ایران اندک است، گفت: البته این موضوع بیشتر به دلایل اقتصادی است چون افراد با بازنشسته شدن، بخشی از درآمدشان را از دست می دهند ولی رویکرد عدم تمایل به جداشدن از سیستم، سویه های اجتماعی هم دارد که شاید کمتر مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان اینکه بازنشستگی به معنی گذار از وضعیت اشتغال به وضعیت جدیدی است که فاقد اختصاصات پیشین است، افزود: باید به این موضوع توجه داشت که کار صرفاً یک مقولۀ اقتصادی نیست و سویه های دیگری دارد که نظام های بازنشستگی به آنها بی توجه بوده اند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با اشاره به اینکه کار ساحت های مختلفی دارد، گفت: کار برای یک انسان شاغل دربردارندۀ ابعاد تعاملی، هویتی، شأن بخشی، هستی آفرینی و همچنین اقتصادی است.

او با بیان اینکه بازنشستگی موجب می شود تا فرد در این ابعاد هم احساس کمبود کند، افزود: کار منبع قدرت است و موجب اقتدار افراد می شود. به همین دلیل می بینیم که کسانی با وجود درآمد نه چندان بالا تمایلی به جداشدن از کار ندارند. این افراد به دلیل ابعاد اجتماعی کار است که نمی خواهند از آن کنار گذاشته شوند.

نویسنده کتاب «کابوس بازنشستگی» با بیان اینکه اولین اتفاقی که برای بسیاری از بازنشستگان می افتد، بحران هویت است، ادامه داد: بحران های داغ خوردگی، از خود بیگانگی، دغدغه معیشت و اشتغال دوباره دیگر بحران هایی هستند که افراد در آغاز راه بازنشستگی با آنها روبرو می شوند.

وی درباره واکنش هایی که می توان برای مقابله با این بحران ها از خود نشان داد گفت: در برخی از کشورها راه حلی برای این موضوع درنظر گرفته شده است و آن راه حل بازنشستگی تدریجی است؛ به این ترتیب که افراد در سال های پایانی کارشان با کم کردن از ساعات کار، رفته رفته از اشتغال کنار می روند و در کنار آن آموزش هایی هم برای دوران پس از بازنشستگی به افراد و خانواده هایشان داده می شود.

نصرتی نژاد به عنوان راه حلی دیگر به غیرکالایی کردن بازنشستگی اشاره کرد و گفت: در این روش، هر فرد جامعه با رسیدن به سنی خاص، می تواند از مستمری بازنشستگی برخوردار شود، به این شرط که در طول زندگی اش مالیات پرداخته باشد. 

وی افزود: در این روش، این امکان وجود دارد که فرد حتی بعد از زمانی که به سن بازنشستگی رسید بتواند به اشتغال ادامه دهد ولی قوانین دولت های مختلف این وضعیت را محدود می کنند.