دین و شادمانی

انسان مدنى بالتتبع ،است به این معنی که هر چند در ذات و سرشت او اجتماعی زندگی کردن ،نیست ولی اشتیاق به کمال که در درونش نهفته است او را به زندگی اجتماعی سوق می،دهد ،زیرا به کمال و بهره برداری بهتر از مواهب طبیعی از طریق زندگی دسته جمعی بیشتر قابل دسترسی است.

– انسان مدنی بالاضطرار است، یعنی نیازهای فراگیر و گوناگون آدمی او را به زندگی اجتماعی و ادار میسازد خواجه نصیر به نظریه سوم و گاه به نظریه دوم معتقد است» (۵)

بنابراین حالات عاطفی، رنج ها و شادیها و عشق و کینه ی ما هر لحظه در طرز تفکر ما مؤثرند کسی که فکر میکند ،یا مطالعه و قضاوت می نماید در عین حال ممکن است تحت تأثیر امیال و آرزوها و شهوات خود خوش بخت یا بدبخت، مضطرب یا آرام، بشاش یا افسرده باشد. این ترتیب جهان در دیده ی ما بر وفق حالات عاطفی و فیزیولوژیکی که عمق شعور ما را در حین فعالیت فکری می سازد، نماهای مختلفی به خود می گیرد. می دانیم که عشق، کینه، خشم، ترس و مانند آن حتماً می توانــد منطق را منحرف و مختل سازد.

آیات الهی به خوبی و روشنی بیان میکند که در درون انسان هم میل به سوی خوبیها و خیرها وجود دارد و هم میل به سوی بدیها و ناپاکی ها ﴿فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَنها و خداوند سبحان انسان را در انتخاب هر یک از آنها مختار و مسئول دانسته است «إِنَّا هَدَیْنَهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا، حال اگر راه صواب را برگزیند روح و جسم او شادمان و مبتهج و اگر راه خطا را انتخاب کند روح و جسم او متألم افسرده و مضطرب می.شود غالب روان شناسان امروزه دریافته اند که جسم و روح جهت دست یابی به کمال و صفات برتر و یا به سقوط و صفات پست تر در همدیگر اثر میگذارند و البته هر اندازه رشد و آگاهی افراد بالاتر باشد و به آینده امیدوار باشد وقوع سقوط برای آن امری ناممکن خواهد بود. در این میان هیچ مشرب و مذهب فکری و حتی دیگر ادیان الهی به اندازه ی اسلام تأثیر این دو را نسبت به هم به دقت و زیبایی بیان ننموده است. فیلسوفانی چون ابن سینا، غزالی، کندی و…. ضمن این که معتقدند که تن و روان از همدیگر تأثیر پذیرند میگویند که تن فرمان بردار روح و روح نیز فرمانده و سلطان تن است و تن بدون روح و روان موجودی طفیلی خواهد بود لذا از بین رفتن جسم بعد از فارغ شدن روح از آن امری حتمی و لایتغیر است.