به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل صندوق بازنشستگی کشوری، نرگس عطریان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه سالمندی دوره‌ای است که شخص تغییراتی را در خود احساس می‌کند و در برخی موارد دچار بحران می‌شود اظهار کرد: مقوله فرهنگ در جامعه و نوع نگاه به دوره سالمندی مهم است و تاثیر بسزایی در ادامه حیات این گروه سنی دارد.
وی با بیان اینکه از دیدگاه روانشناسی سالمندان به سه گروه جوان سن ۶۰ تا ۷۰ سال، میانسال ۷۱ تا ۸۰ و از ۸۱ به بالا سالمندان پیر تقسیم بندی می شوند، ادامه داد: هر کدام از این سالمندان در هر گروه سنی نیازهای خاص خودشان را دارند و برنامه‌های خاص فرهنگی برای هر گروه از سالمندان نیاز است که نیاز روانی، احساس نیاز به نشاط و امید زندگی، نیاز اجتماعی و مشارکت در زندگی گروهی و احساس امنیت، احتیاج های معیشتی و وضعیت مسکن و خوراک و پوشاک را در بر می گیرد.
استادیار دانشگاه و مدیر گروه مطالعات فرهنگی و رسانه با بیان این اعتقاد که اگر در اجتماع برنامه ریزی های صحیح برای هر کدام از سالمندان و خانواده آنها داشته باشند به طور یقین دوره سالمندی، زیبایی های خاص خود را داشته و می تواند یک دوره بسیار لذت بخش باشد، ادامه داد: در نظام بازنشستگی و قراردادی ۶۵ سالگی افراد را آغاز دوره سالمندی می دانیم. اما هر گروه از سالمندان نیازهای عاطفی، روحی و روانی و حس نیاز امید به زندگی را دارند که هر کدام از این موارد از مهم ترین نیازهای این دوران است.
وی با بیان اینکه سالمندان دچار اوفول احساس روحی و روانی می شوند گفت: به طور کلی سالمندان در این گروه سنی به دلیل جدایی از همکاران، فوت همسر و حتی فاصله گرفتن از فرزندانی که سالها برای آنها زحمت کشیده‌اند معمولا دچار احساس افول روحی و روانی می شوند.
به گفته عطریان افرادی که فراروی خود آینده زیادی را می بینند معمولا از افعال آینده استفاده می کنند و کسانی که احساس می کنند که کمتر کاری را برای آینده دارند بیشتر از افعال گذشته و خاطره گویی استفاده می کنند.
وی با تاکید بر اینکه داشتن ارتباط اجتماعی یکی از مهم ترین نیازها به خصوص در دنیای ارتباطات امروزی است افزود: در واقع دوره سالمندی با ارتباط اجتماعی رابطه ای مستقیم دارد. بنابراین استفاده اصولی از ابزارهای رسانه ای مثل تلویزیون، کتاب، شبکه های اجتماعی و فضاهای رسانه ای با یک برنامه ریزی صحیح باعث می شود که اشخاص سالمند احساس بیهودگی نکنند و ارتباط اجتماعی با دیگران داشته باشند.
استادیار دانشگاه و مدیر گروه مطالعات فرهنگی و رسانه بر این باور است که زمانی که شخص به سمت فرایند پیری واقعی پیش می رود احساس نداشتن جایگاه و هدفی خاص به او دست می دهد، اما هنگامی که افراد سالمند حس کنند که در این دوران هم هنوز نیاز به حضور آنها در خانواده و جامعه احساس می شود به طور یقین حس امنیت در آنها ایجاد می شود.
وی یادآور شد: کیفیت زندگی سالمندان به مراتب مهم تر از کمیت است و چنانچه به این باور برسند که درگیری های زندگی روزمره آنها چه مواردی بوده است و آیا به معنای واقعی زندگی کردند این اتفاق به مراتب سطح امیدواری، نشاط و سلامت اجتماعی سالمندان را افزایش می دهد.
متخصص علوم رفتاری با اشاره به اینکه به طور یقین همه افراد و به خصوص سالمندان با اهدافی به ابزارهای رسانه ای روی می آورند اظهار کرد: عده ای به دلیل دوری از سطح جامعه با تمایل به کسب آگاهی از اخبار و حوادث روزمره که در سطح جامعه اتفاق می افتد از این ابزارها بهره می برند. تعدادی هم افزایش اطلاعات را دوست دارند و در این زمینه بسیاری از شهروندان به استفاده از رادیو و تلویزیون روی می آورند و حضور در جمع را می پسندند و تمایل به استفاده دایمی از ابزار های رسانه ای دارند وبرخی هم برای پر کردن اوقات فراغتشان از این ابزارها بهره می برند.
عطریان با تاکید بر اینکه اشخاص برای تحقق هر کدام این اهداف یک سری ابزارهای رسانه ای را در اختیار دارند گفت: آنها مجبور نیستند که فقط از رسانه تلویزیون یا کتاب استفاده کنند. رسانه ها متعدد هستند و هر کدام از این رسانه ها اگر به اندازه مناسب و در جای خود به وسیله افراد مختلف استفاده شود به مراتب نیازهای سالمندان را به طور بهتری رفع می کند.
وی ادامه داد: برای مثال می توانند به اندازه مناسب از رسانه تلویزیون استفاده کنند و با بهره مندی از کتاب، رادیو، اینترنت، فضاهای مجازی، روزنامه، مطبوعات، حل کردن جدول، گردهمایی های دوستانه یا در محافل زنده و فضاهای حقیقی شرایطی ایجاد می شود مثل تجربه گویی، خاطره گویی، حل جدول و مسابقه، حل چیستان و معما، حضور در نیایش های جمعی و حتی کنسرت های جمعی که می تواند سطح کیفی زندگی سالمندان را افزایش دهد.
استادیار دانشگاه و مدیر گروه مطالعات فرهنگی و رسانه خاطرنشان کرد: بایستی سالمندان در استفاده از این ابزارها میزان و اندازه مناسب را رعایت کنند تا از فواید آن بهره مند شده و از مضرات آن به دور باشند. زمانی که اشخاص از رادیو استفاده می کنند به شدت سطح فعالیت مغزی آنها افزایش پیدا می کند. در واقع هنگامی که فرد کلامی را می شنود باید آن را تجسم کند و هنگامی که مخاطب این تجسم مغزی را پیدا کرد به طور یقین افول و رکود مغزش نیز کاهش می یابد و ذهن او را وادار به تفکر می کند و در نتیجه مانع از بروز بیماری هایی مثل آلزایمر و پارکینسون می شود.
این متخصص علوم رفتاری معتقد است که کتاب می تواند تنهایی افراد را پر کند و حریم شخصی برای آنها ایجاد کند و کتابخوانی علاوه بر اینکه برای افراد جوان بسیار حایز اهمیت است، گروه سالمندان هم می‌توانند با مطالعه کتاب برنامه ریزی فرهنگی مناسبی داشته و علاوه بر پر کردن اوقات فراغت از نظر ذهنی نیز تقویت شوند. البته سالمندان نباید بیش از اندازه بی تحرک باشند که کم تحرکی موجب کم خونی شده و دیابت، چاقی مفرط، کم خوابی، چربی و فشار خون بالا، لخته شدن و اختلال در گردش خون را دنبال دارد.
وی با بیان اینکه در دوره سالمندی به دلیل حذف موقعیت شغلی و بازنشستگی، ناخودآگاه دوستان افراد کم می شوند تصریح کرد: بهره‌مندی از فضای مجازی برای سالمندی ضروری است و کسانی که در این دوره از اینترنت به اندازه نیاز استفاده می کنند می توانند ارتباطات اجتماعی خوبی برقرار کنند و دوستانو ارتباطات جدیدی پیدا کنند.
عطریان یادآور شد: استفاده از دنیای اینترنت و فضای مجازی در سن سالمندی تا حدی باعث ورزش مغزی و برقراری ارتباطات بیشتر می شود و باید سالمندان تا حدودی با روش‌های جدید و روز ارتباطات آشنایی پیدا کنند.