این کتاب در ۲۰ فصل تدوین گردیده و مباحث و مطالب زیر مورد توجه قرار گرفته است:
- تاریخ پیدایش خطوط باستانی
- تاریخ پیدایش خط و الفبا و سیر تکاملی خوشنویسی
- ابداع انواع خطوط توسط مخترعین خط
- تاریخ خط قریب به ۵۰ کشور جهان، همراه با نمونه‌های مختلف خطوط آنها
- خط پیامبران الهی و پیدایش خطوط عربی
- تاریخ پیدایش خط عربی و کوفی و شرح بیش از ۶۰ نوع خط کوفی، به همراه ۳۵۰ نمونه از خط کوفی به خط استادان قدیم و معاصر
- شرح خطوط رایج بعد از کوفی
- ابداع اقلام سته (محقق، ریحان، ثلث، نسخ، توقیع و رقاع) توسط ابن‌مقله و وضع قواعد و تکامل آنها توسط ابن بواب و پیروان او
- وضع اصول و قواعد خوشنویسی توسط استادان سبعه (یاقوت و شش شاگرد برجسته‌اش)
- ابداع خطوط ایرانی اسلامی تعلیق، نستعلیق و شکسته نستعلیق و ذکر اسامی خوشنویسان نامدار در خطوط یاد شده به همراه نمونه
- ذکر اسامی خوشنویسان کشورهای اسلامی به همراه برگزیدۀ آثارشان
- پیدایش خطوط ابداعی و تفنّنی در ایران و سایر کشورهای اسلامی
- تاریخ پیدایش مهر و سکه و اسکناس
- تاریخ پیدایش مواد و ابزار نوشتاری، همچنین معرفی ابزار و ادوات خوشنویسی، ساخت مرکّب و رنگ کردن کاغذهای سنتی
- شرحی بر تأسیس انجمن خوشنویسان ایران
- ذکر اسامی زنان خوشنویس ایران و جهان اسلام و نمونۀ خطوط برخی از آنان
- فهرست کتاب‌ها و رسالاتی که دربارۀ خط و خوشنویسی در ۱۰۰۰ سال گذشته تألیف گردید و ذکر نام نسخه‌های خطی
- تصویر برخی از مؤلفین کتابهای تاریخ خط و تذکرۀ خوشنویسان
تصاویری که در این کتاب از نظرتان می‌گذرد، از کتب خوشنویسی ایرانی و خارجی و دیگر منابع معتبر از جمله آرشیو سازمان اسناد ملی ایران، موزه‌ها، تصاویر گرفته شده توسط مؤلف، مجموعۀ شخصی مؤلف و اینترنت مورد استفاده قرار گرفته، که اکثر این آثار برای اولین بار در ایران به چاپ می‌رسد.
منابعی که در تألیف این کتاب مورد استفاده قرار گرفته عبارت‌اند از:
۱. کتابهایی که درباره تاریخ پیدایش خط درایران تألیف گردیده و از منابع معتبر به شمار می‌رود،
۲. رسالات خوشنویسی،
۳. کتابهایی که درباره تاریخ خط و خوشنویسی اسلامی در کشورهای: آلمان، انگلستان، فرانسه، ترکیه، مصر، سوریه، لبنان، عراق، عربستان سعودی، امارت متحده عربی، بحرین، یمن و افغانستان توسط مورخان، خوشنویسان و اهل قلم تألیف گردیده،
۴ـ هفته‌نامه‌ها، ماهنامه‌ها، فصلنامه‌ها و نشریات متعدد هنری ایرانی و خارجی که در فهرست منابع و مآخذ ذکر گردیده است.
مطالعه این کتاب به چه کسانی توصیه میشود؟
خوشنویسان، استادان خوشنویسی، استادانی که در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دروس خوشنویسی را تدریس مینمایند، محققان و پژوهشگران حوزه خط و خوشنویسی، هنرمندان و استادان هنر دانشگاهها
- قطع کتاب:رحلی
- تعداد صفحات: ۱۲۰۰ صفحه
- شابک: ۸-۰۱۲-۱۸۶-۶۰۰-۹۷۸
- ناشر: آراد کتاب، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی
- زبان کتاب: فارسی
- ارتباط با نویسنده:aa.moghtadaei@gmail.com
بخشی از کتاب
همان‌طور که در بخش مربوط به خطوط باستانی ایران گفته شد، ایرانیان تا نزدیک به ظهور اسلام و مدتی پس از آن، به هفت خط متداول خود می‌نوشته‌اند. مردم مدائن، انبار، یمن و… که بعدها به دین اسلام گرویدند، در تنوّع بخشیدن و ترویج خط‌های اسلامی، به‌ویژه خط کوفی، تأثیرگذار بوده‌اند. علی‌قلی اعتماد مقدم در شماره ۲۸ مجلۀ هنر و مردم می‌نویسد که خط قدیمی‌تر کوفی با خط قدیم ایران، حتی در قرن‌های سوم و چهارم هجری، شباهت بسیاری داشته است. او بر اساس دو کتیبۀ «لاجیم» و «ابرکوه» که در کتاب آثار ایران چاپ شده است، برخی از حروف الفبای کوفی را با حروف الفبای اوستایی مقایسه کرده، مطابقت داده و می‌گوید: دو کتیبۀ مذکور که در اوایل قرن پنجم هجری نوشته شدهاند، از معتبرترین اسناد قدیم شیوۀ خط کوفی به‌شمار می‌آیند. وی در مقالۀ خود آورده است: «در زمان حجّاج‌بن یوسف (م. در در ۹۵ هـ ق)، در عراق، درباره قرائت قرآن اختلاف‌هایی بین مسلمانان رخ داد. حجاج برای جلوگیری از این اختلاف‌ها، از کاتبان قرآن ایرانی کمک خواست. در همین دوره است که حروف معجم کوفی، از خطوط قدیم ایران اقتباس شده است. با کمی دقّت در حروف الفبای اوستایی و کوفی، و مقایسه آنها با کتیبۀ برج لاجیم روشن میشود که ۱۲ حرف خط کوفی عیناً از حروف دین دبیره (خط اوستایی) گرفته شده است. همچنین میتوان گفت که ریشۀ خط‌های کوفی، نسخ و تعلیق، «خط پهلوی» بوده است؛ زیرا خط پیرآموز، خط ویژۀ ایرانیان بوده که در زمان ساسانیان رواج داشته و پس از اسلام به کوفی تبدیل شده است (مجله هنر و مردم ش ۲۸، ۱۳۴۳ هـ ش). خط کوفی و خط پیرآموز در گردش و حرکات و پیوستگی، شباهت زیادی با هم دارند.
درباره بازنشسته اهل قلم
علی اصغر مقتدایی
متولد ۴ تیر ۱۳۳۴
بازنشسته دانشگاه فرهنگیان
مدرس دانشگاههای هنر تهران و شیراز ، استاد انجمن خوشنویسان
محقق و پژوهشگر
مؤلف برتر کتب درسی هنر کشور دانشگاه پیام نور با ۱۱ تألیف دانشگاهی (۱۳۹۳)
مقام اول کشوری مسابقات خوشنویسی
۳۰ دوره داور ملی خوشنویسی در جشنواره های فرهنگی هنری دانشجویان کشور
کارشناس نسخ خطی و قطعات خوشنویسی قدما
کارنامه علمی و فرهنگی علی اصغر مقتدایی
کتابهای منتشر شده
- دائره المعارف بزرگ خط، تاریخ خط و خوشنویسی (بخش اول ودوم)، ۱۲۰۰ صفحه نفیس
- ۱۱جلد کتاب دانشگاهی، ۱۴درسنامه و ۱۰کتاب هنری پیرامون خط و خوشنویسی و هنرهای اسلامی
دوست عزیز! کتاب_باز فروشگاه نیست و هدف آن معرفی بازنشستگان اهل قلم و کتابهای ایشان است.صندوق بازنشستگی کشوری در زمینه خرید و فروش کتاب هیچگونه فعالیتی ندارد.
فایل راهنمای ارسال آثار